COCCIDIOSIS (KANLI İSHAL)
Coccidiosis bir bağırsak hastalığıdır. Coccidia neredeyse tüm güvercinlerin ince bağırsaklarında bulunur.
Patojen
Trichomonads ile birlikte coccidia güvercinlerde en sık rastlanan parazitlerdir. Coccidia'nın sadece çevrede geliştikten sonra bulaşıcı olan kalıcı safhasına ookist denir.
Hastalığın Gelişimi
Ookist'in vücuda girmesinden sonra gelen safha, bağırsak zarına verdiği zarardır. 4-7 gün içerisinde güvercin ookist'i dışkı yoluyla çıkarmaya başlar.
Coccidiosis'in 2 şekli vardır:
1-Asemptomik form
En sık rastlanandır. İlk kez ookist'i az miktarda kaptıktan sonra, endogenous uyarımına bağlı olarak, güvercinler savunma mekanizmalarında hastalığa karşı bağışıklık geliştirirler.
Bu korumayla ookist alımı vücuda düşük seviyelerde olur ve güvercinler parazitlerle bir çeşit denge içinde yaşarlar ve bu parazitler onları bağırsak hastalıklarına karşı korur.
2-Visible şekil (şiddetli safha)
Hastalığın bu şekli daha şiddetli bir gidişat sergiler. Genç, korunmasız kuşlarda ookist'in büyük miktarlarda vücuda alımıyla oluşur ya da kart kuşlarda stres faktörünün etkisiyle sağlığı bozulan güvercinlerde görülür ki bunlar asıl coccidiosis'dir.
Hastalığın Semptomları
Asemptomik form:
Zarar gören kuşlar her ne kadar daha az canlı olsalar da sağlıklı görünürler.
Şiddetli safha:
Gözler görülür bir şekilde etkilenmiştir. Kötü kokulu, yeşilimsi, sümüksü dışkı ve bazen kanlı ishal olur. Kayıtsızdırlar, tüyleri kabarır ve bol su içerler, fazla yemek yemezler.
Hastalığın Tedavisi
Asemptomik form: Host-patojen dengesini bozmamak için hastalığın hafif hali tedavi edilmez.
Şiddetli safha: Hastalıklı kuşlar chevi-kok la tedavi edilir. Uygun bir diyetle ve vitamin e - b12 ile takviye edilmelidirler.
Hastalığın Tanımı
Dışkı örnekleri alınarak mikroskobik muayene ile olur.
Benzer durumlar
Salmonellosis, e-coli, solucan salgını.

SALMONELLA (TİFO)
Paratyphoid (paratifo) ile aynı özellikleri gösterir.
Bu hastalık güvercinler arasında ölümlerin en çok yaşandığı bulaşıcı bakteriyal hastalıklardan birisidir.
Patojen
Bakteri 1 ya da daha fazla yıl çevrede bulaşıcı olma özelliğini korur.
Hastalığın Yayılımı
-Hastalığın içerdiği güvercin tozu
-Besin kirliliği (böcek, fare vb.)
-Yemlik ve sulukların kirli olması
-Çiftleşme ve gaga teması
-Yumurtaya geçme
-Hasta güvercinin yavru beslemesi
-Kronik taşıyıcılar: Salmonella enfeksiyonundan kurtularak iyileşmiş görünen güvercinler düzensiz aralıklarla hastalığı saçarlar.
Hastalığın Belirtileri
Akut Hali:
Genellikle genç kuşları etkiler.
Yeşil, sümüksü, yumuşak dışkı; karaciğer, böbrek, dalak enfekte olduğunda büyüme geriliği olur. Aşırı zayıflama ve bazı vakalarda da ölüm gerçekleşir.
Enfekte olan embriyonlar yumurta halindeyken ya da doğduktan birkaç gün sonra ölürler.
Kronik Hali:
Genellikle kart kuşları etkiler.
İltihaplanma, eklem yerlerinde kalınlaşmaya neden olur. Özellikle dirsek, kanat ve bacak eklemlerinde, denge bozukluğu ve boynun yatmasına sebep olur.
Hastalığın Tedavisi
Sözü edilen semptomların belirmesi durumunda chloramphenicol-N tedavisine başlanmalıdır.
Bazı durumlarda bakteriyolojik muayene sonuçları elde edildiğinde tedaviye ampicilin-t ile değiştirmek gerekir. Tedavi tek tek değil bütün kuşlarda olmalıdır.
Tedaviye başlamadan önce ciddi biçimde enfekte olmuş kuşları diğerlerinden ayırın. Çünkü onların iyileşmeleri muhtemel değildir.
Hastalığın Tanımı
Organ örnekleri ve dışkı örneklerinden oluşan bakteriyolojik muayene ile olur.
Benzer Durumlar
Paramyxovirüs, ornithosis, cocidiosis, solucan salgını, trichomoniosis.
Salmonella dışkılarında patalojik değişiklikler. Dışkı sulu olur, beyaz parçacıklar içerir.




HEXAMİTİASİS
Hexamitiasis sıvımsı, yapışkan, hatta kanlı ishalin eşlik ettiği bir bağırsak hastalığıdır.
Patojen
Genellikle yazın ve sonbahar aylarında görülür. İlk olarak bağırsaklara yerleşir. Özellikle dirençleri hala düşük olan yavrular buna karşı eğilimlidirler. Enfekte olmuş kart güvercinler bu hastalığın belirtilerini fazla göstermezler ve fazla etkilenmezler ama paraziti dışkı yoluyla dışarı atarlar. Bunlara kronik taşıyıcı denir. Kuluçka dönemi 4-5 gündür.
Hastalığın Semptomları
Kötü kokulu, sümüğümsü hatta kanlı ishal. Hasta güvercinler yemeği ve suyu azaltır, isteksiz olurlar. Bu hastalıktan genç güvercinlerin bağırsakları çok şiddetli etkilenir.
Hastalığın Tedavisi
Hastalığın belirlenmesinden sonra tüm sürü chevi-col+ ile tedavi edilir. Su içme isteği artarsa (kuluçka dönemi ve sıcak havada) ilaçlı suya ek yapılmaz. İlaçlı su tükendiğinde yeni su konur. Tedavi boyunca banyo suyu konulmaz.
Hastalığın Tanımı
Hexamitae, yeni ölmüş kuşun bağırsak mukozasından alınan örneklerin vücut ısısında mikroskobik muayenesiyle görülür. Yavaş ve kendi çevrelerine dairesel hareketler gösteren trichomonadların aksine bu parazitler düz çizgide hızlı hareketler sayesinde tanınabilir.
Benzer Durumlar
Paramyxovirüs, e-coli, salmonellosis.

ORNİTHOSİS
Ornithosis dünyada kuş türlerinin çoğunu etkileyen bir enfeksiyon hastalığıdır. İnsanlara ve diğer memelilere de bulaşabilir.
Patojen
Chlamaydia psittaci. Chlamaydialar küçük, kendiliğinden yayılamayan, hücreleri işgal eden mikroorganizmalardır. Hastalığı taşıyan toz, nefes yoluyla, dışkı, kirli su ve yemekle, yavruların gaga yoluyla beslenmesi ve gaga temasıyla bulaşır.
Hastalığın Semptomları
Ornithosis 2 şekilde oluşur:
Akut form: Genç güvercinlerde hırıltılı ses, göz kapağında iltihap ve ishal görülür.
Kronik hali: Daha çok yetişkinlerde görülür. Ama yetişkinler hastalığın belirtilerini az ya da hiç göstermezler. Hastalığı atlatmış olan güvercinler, insanlar ve genç güvercinler için gizli enfeksiyon kaynağıdır.
Hastalığın Tanımı
Ölü güvercinlerde karaciğer, göz, hava kesecikleri, dalak parçasında yapılan mikroskobik muayene ile belirlenir. Yaşayan güvercinlerde patojen dışkı muayenesinde görülebilir.
Hastalığın Tedavisi
Ornithosis tedavisinde senelerdir başarıyla kullanılan chlorotetracyclin+ le sürü tedavi edilir. 25 gün ilaç kesilmez.
Tedavi boyunca kalsiyum zengini besinler ilacın etkisini azalttığından kesinlikle verilmez. Güvercinler uçurulmaz. Banyo suyu konulmaz.
Benzer Durumlar
Salmonellosis, paramyxovirüs.

Gözün iltihaplanması.

Ağız açık nefes alma. Ciğerler ve hava kesecikleri etkilenir.
Ornithosis - Makale
Güvercinlerde görülen en yaygın hastalıklardan biridir.
Kümeste bu hastalığın bulunması, güvercinlerin hasta olması ya da performansını etkileyeceği anlamına gelmez. Güvercinin Chlamydia (hastalığın kaynağıdır) ile temas halinde olmasına rağmen hastalığın belirtilerini göstermeyebilir.
Problem nedir o zaman? Genel olarak kışın tüy dökme dönemi tamamlandığında ve üreme dönemi başladığında uyuyan bakteriler aktif hale gelirler. Bunun nedeni; zor geçen eğitim uçuşları, soğuk, yağmurlu havada uçma, değişen hava sıcaklıkları, aşırı yüklenme ve genel hijyen gibi stresli durumlardır.
Bu zamanlarda bakteri bağırsak hücrelerinde, solunum yollarında ve diğer iç organlarda çoğalır.
Çoğu zaman güvercin meraklıları yarışlardaki kötü sonuçlardan sonra, güvercinlerini hep aynı şikayet sebebiyle muayeneye getirirler. Bu yüzden, güvercinler için sezon başlangıcında ornithosise karşı hastalığı önleyici, düzenli bir tedavi gerçekleştirmek gerekir.
Bazı güvercinlerin bu hastalığa karşı daha hassas oldukları unutulmamalıdır. Tedaviye cevap vermeyen güvercinler diğer sebepler de (kümes yapısı gibi) göz önüne alınarak daha ayrıntılı müşaede edilmelidirler.
Güvercinler kondisyon eksikliği gösteriyorsa bunun sebebi genellikle ornithosistir.
Ornithosis'in diğer görülen semptomları genelde, yorgunluk,egzersiz yapmama eğilimi, şişmiş bağırsaklar ve genç kuşlarda yavaş gelişimdir.
Dr. Carlo Gyselbrecht

E-COLİ (KOLİ)
Salmonella ve Escherichia Coli enteropothies bakterisinin sebep olduğu, en sık görülen hastalıklardandır.
Patojen
E-coli insanların ve sıcakkanlı hayvanların sindirim sisteminin bir parçasıdır. Koli bakterisi dışkı yoluyla çıktıktan sonra, bulunduğu yerde çoğalarak aylarca yaşayabilir. Koli bakterisi nefes alırken havada bulunan toz parçacıklarından, kirli su ya da bakterinin bulaştığı besinlerden, hava keseleriyle sindirim sistemine ya da solunum organlarına girer.
Hastalığın Gelişimi
Patojenik e-coli bakterisinin bol miktarda çoğalması su ve elektrolid kaybına sebep olur. Aynı zamanda patojenik e-coli bakterisi kan dolaşımına girip tek olan organlara yerleşir. Sonuç bir kaç saat ya da bir kaç gün içinde ölümle sonuçlanan colisepticaemia olarak da bilinen bir sistemik bozukluktur.
Hastalığın Semptomları
Klinik vakalarda anormal derecede zayıflama, neşesizlik, iştahsızlık, kabarık tüyler, kuyruğun aşağı doğru düşük olması (karın bölgesinde ağrısı olduğunu gösterir), solunum bozuklukları gibi sistemik bozukluklar bu hastalığın belirtileridir.
Hastalığın Tedavisi
Sözü edilen semptomlar görüldüğünde furazolidan+ tedavisine başlanmalıdır. Bakteriyoloji muayenesi ve antibiyogram tedavisi yapılabilir hale geldiğinde tedavi değişikliği gerekebilir.
Hastalığın Tanımı
Organ örneklerinin bakteriyolojik muayenesi ile olur. Muayene güvercinin ölümünü takip eden ilk 24 saat içinde olmalıdır. Çünkü koli bakterisi hızla ölü kuşun organlarına yerleşir ve hastalığa sebep olan diğer aktif organizmaları göstermek güçleşir.
Benzer Durumlar
Salmonellosis, hexamitiasis, coccidiosis.


Copyright © 2004 Taklaciguvercin.com All Rights Reserved


YOUNG BIRD SICKNESS (GENÇ KUŞ HASTALIĞI)
Patojen
Bu virüs ve bakterileri içeren karma bir enfeksiyondur (özellikle e-coli ve cocci). Patojenler hava, toz, ve kuşların birbirleriyle olan temasından alındığı gibi aynı zamanda içme suyu ve beslenme yoluyla da alınmaktadır.
Hastalığın Semptomları
Hastalık 2 türlü şekil alır:
Ani ölüm hastalığın herhangi bir farkedilir belirtilerinden önce olmaz! Tipik senaryo; genç kuşların salmalarından günlük eğitim için bırakılmalarında ve bunun üzerine 1 saat uçtukları ve sonra salmaya geri döndüklerinde görülür. Çatıya ya da aydınlık bir çıkıntıya inerler; yetiştiricilerin onları salmanın içine indirme teşebbüslerine karşılık vermezler ve bir kaç saat içinde de ölürler.
Hastalığın Ölümden Önceki (farkedilir) Belirtileri
Semptomların ilk başlangıcı ve ölüm ( 3 günden 1 haftaya kadar süren ) arasındaki dönemde şu semptomlar görülmüştür: Aktivite eksikliği, tüylerin kabarması, iştahsızlık, kilo kaybı, yeşilimsi-sarı dışkı ve kusma.
Tedavi
Genç Kuş Hastalığına karşı enfeksiyonu önlemek için kullanılabilen bir aşı yoktur. Bununla birlikte hasta kuşlar ADENOSAN'la tedavi edilebilir. Tam vaktinde Adenosan kullanımı, enfeksiyon kaptığı farzedilen kuşlarda, hastalığın patlak vermesini engelleyebilir.
1.ADENOSAN Kullanılır:
Genç Kuş Hastalığının ilk belirtilerinde en az 7 gün. Eğer hastalık sonraki aşamalarda tanımlanırsa, bakteri enfeksiyonu için Chemotherapeutic agent ve antibiyotik (tercihen FURAZOLİDON+) faaliyeti gerekebilir. FURAZOLİDON bağısaktaki E.COLİ enfeksiyonuna karşı belirgin faydası olduğunu göstermiştir.
2.ADENOSAN Diğer Genç Kuşlarla Temas Sonucu Enfeksiyon Kaygısı Sonucu Kullanılır:
Sürüye yeni genç kuşların gelmesi sürecinde 7 günlük bir periyotta. Uçuş mevsiminde 3 gün, uçuşlardan sonra.
3.Bağırsak Florasında Bir Değişikliğin Kuşları Hastalığın Patlak Vermesine Etki Etmesi Durumunda ADENOSAN Kullanılır:
Trichomonads için kuşların tedavisinde, paralel olarak ADENOSAN uygulamasına tedaviden 3 gün önce başlanmasını tavsiye ediyoruz.
Hastalığın Tanımı
Bu hastalığı içeren patojenler yüzünden sadece deneysel bir teşhis yapmak mümkündür.
Benzer Durumlar
E-coli, Hexamitiasis.


PARAMYXOVİRÜS (SALLABAŞ)
Güvercinlerde salgın boyutunda şiddetli bir hastalıktır.
Patojen
Paramyxovirüs Newcastle (yalancı veba) virüsünün bir benzeridir. Diğer kuşlar için olmamakla birlikte güvercinler için çok fazla patojendir.
Hastalığın Gelişimi
Güvercinler hasta olmasından birkaç gün sonra burun, boğaz, göz ve dışkıdan virüsü etrafa yayarlar. Kuluçka dönemi 3 günden 21 güne kadardır. Yaklaşık 4 hafta sonra güvercinlerin %30 u hastalığı atlatır.
Hastalığın Semptomları
İshal, zayıflama, az yeme, çok fazla su alımı hastalığın başlıca belirtileridir. Her iki ayakta da felç, ürkeklik, buynun eğilmesi, denge kaybı, devrilmek, geri geri gitmek görülür. Güvercinlerin çoğu ölür.
Hastalığın Tanımı
Virüs özellikle tam teşeküllü laboratuvarlarda, ölü kuştan alınan beyin ve böbrek parçalarından tanımlanır. Kuştan, hasta olduktan 2 hafta sonra alınan kan örneğinde antikor kanıtları görülelebilir.
Hastalığın Tedavisi
Diğer tüm viral hastalıklarla birlikte, hastalığa yakalanan güvercinler için etkili bir tedavi yoktur. Sürüden birinin bu hastalığa yakalandığından şüpheleniyorsanız, hastalığın yayılmasını önlemek için 'tüm' güvercinlere koruyucu aşı uygulanabilir. Görünüşte hasta olan güvercinler diğerlerinden uzaklaştırılmalıdır ve aşılanmamalıdır. Çünkü virüsü yayarak sürünün kalanını aşının koruyuculuğu elde edilene kadar diğerlerini de riske sokar.
Savunma sistemlerini güçlendirmek için livimum ve vitamine b12 ile destek tedavi uygulanmalıdır.
Benzer Durumlar
Salmonellosis
Güvercinlerde paramyxovirüsle oluşan merkezi sinir sistemi bozuklukları.

Böbreksel bozukluklarla birlikte sıvı içinde dışkı parçacıkları.
Bu dışkı parçacıkları bağırsaktan çok böbreksel bozuklukların sonucudur.



TRİCHOMONİASİS (CANKER)
Trichomoniasis, dünyada güvercin sürülerinde büyük kayıplara yol açan bir hastalıktır.
Patojen
Trichomonas gallinea, tek hücreli, kendiliğinden üreyen bir parazittir. Nerdeyse tüm güvercinler, gaga ve boğazda yaşayan trichomonadı taşırlar. Hasta olan güvercin dışkı ve tükürükle parazitleri yayar. Yetişkin güvercinler, yavru beslerken hastalığı geçirirler.
Hastalığın Semptomları
Yavrularda ve yetişkinlerde, canlılıkta önemli bir azalma, uçma isteksizliği, ishal ve boğazın kızarması görülür. Hastalık geliştikçe damak mukozasında sarı noktalar oluşur, bunlar daha sonra sarı tortulara dönüşür. Kanama riski olduğundan tortuları koparmamak gerekir. Hastalıklı kuşun yavrusunda göbek bağı enfeksiyonu ve takiben iç organlara sıçrayan çıbanlar oluşur. Yavrularda 10-14 günlükken keskin kokulu sıvı dışkı ve geç gelişmenin ilk belirtileri gözlenir.
Hastalığın Tanımı
Yaşayan ya da yeni ölmüş güvercinin boğaz mukozasının mikroskobik incelenmesinde ortaya çıkar. Kadavrada ölümden sonra 20 saate kadar patojeni görmek mümkündür.
Hastalığın Tedavisi
Trichomonadlar tanımlandığında tüm sürü chevi-col+ ile tedavi edilmelidir. Su tüketimi artarsa (sıcak yüzünden) ilaçlı suya ek yapılmaz. İlaçlı su tüketildiğinde yeni, taze karışım yapılır. Tedavi boyunca banyo suyu konulmaz.
Benzer Durumlar
Yetişkin güvercinlerde boğazın içindeki beyaz noktalar trichomonas değildir. Beyaz ve sarımsı gri arasındaki nodüller aslında salyaya aittir ve zararsızdır. Kanama riskine karşı oynamamak gereklidir.
Trichomonas boğazdaki sarınoktalar dışında başka semptom göstermez

Boğazdaki tortular trichomonas, gaga kenarındaki yaralar frengi hastalığından kaynaklanır.


GÜVERCİN HASTALIKLARI DEVAMI -2-
HASTALIKMI ODA NE?






HAEMOPHILLUS

Bu hastalığın nedeni Haemophillus adlı bir bakteridir. Bu bakteri güvercinlerimizin solunum yollarına yerleşerek burada çeşitli sorunlara yol açar. Hastalığın en önemli belirtisi kuşun her iki göz kapağında belirgin şişme ve göz sulanması ile birlikte gözlerde ve burunda akıntı gözlenmesidir. Bu hastalığı, diğer CRD hastalıklarına bağlı göz sorunlarından ayıran en önemli özellik hastalığın her iki gözde aynı anda görülmesidir. Ayrıca gözün iç dokusunda şişme vardır.
Bunun yanı sıra solunum yollarında çeşitli problemler vardır. Nefes alma güçlüğü, aksırma vb. Hastalık doğrudan temas veya hastalık mikrobunu taşıyan göz ve burun akıntılarının salma tabanında biriken toz ve dışkılara bulaşarak, kuşlarımızın yedikleri yem ya da içtikleri sulara taşınması yolu ile yayılır. Hastalığın tedavisinde antibiyotikler olumlu sonuç vermektedir. Özellikle Tetracyline grubu antibiyotikler kullanılmaktadır.

GEOSOL TOZ
Oxytetracyline etken maddeli bir ilaçtır. Vetaş ilaç firmasının bir üretimi olup, veteriner ilaçları satan eczane ve ecza depolarında bulunur. Ticari şekli 20 ve 100 gr’lık kavanozlar halindedir. Güvercinler için 2 litre içme suyuna yarım ölçek karıştırılarak kullanılabilir. İlaç 5 gün süre ile uygulanır.

HAEMOPROTEUS

GENEL BİLGİLER
Haemoproteus adı verilen protozonun neden olduğu bir hastalıktır. Bu protozonun, Haemoproteus Columbae, Haemoproteus Sacharrovi, Haemoproteus Maccallumi adı ile bilinen üç türü güvercinleri etkilemektedir. Sınıflamada hayvanlar grubuna dahil olan Protozonlar, basit yapılı mikroskobik canlılardır. Binlerce türü bulunan bu canlılar, insanda ve hayvanlarda çeşitli hastalıklara neden olabilmektedirler.
Hastalığın yayılabilmesi için bu protozonun, güvercinin vücuduna girmeden önce ara konak görevi görecek bir canlının içinde gelişim göstermesi gerekmektedir. Bu canlı, bütün güvercin yetiştiricilerinin çok iyi tanıdığı atsineğidir. Hippobosca Equina veya Pseudolynchia Canariensis bilimsel adı ile tanılan atsineği, Haemoproteus hastalığının taşıyıcı ve bulaştırıcısıdır. Hastalık bu nedenle daha çok yaz aylarında karşımıza çıkar. Yabani güvercinlerin büyük bir yüzdesi bu mikrobu ( protozonu ) taşımaktadır.

BELİRTİLERİ
Hastalığın belirtileri Plasmodiosis ( sıtma ) hastalığına çok benzer. Hatta tamamen aynı belirtilere sahip olduklarını da söyleyebiliriz. Bu nedenle her iki hastalığı birbirinden ayırabilmek oldukça zordur. Bu konuda kesin tanı kan analizleri sonucu verilebilmektedir.
Ateş yükselir 43 dereceye kadar çıkar ve nöbetler halinde tekrarlanır. Sarımtırak renkli ve beyaz posalı ishal şeklinde bir dışkı gözlenebilir. Hasta kuşlarda genel olarak bir güçsüzlük hali vardır. Uçma isteği azalır, performans tamamen düşer. Hastalık yapıcı mikrop kuşlarımızın kan hücrelerine saldırarak bu hücrelerin bozulmasına neden olur. Kanda alyuvarların içine giren mikrop burada çoğalır ve alyuvarların bozulup patlamasına neden olur. Alyuvarların oksijen taşıyıcı gücü azalır. Solunum sıklığı artar. Buna bağlı olarak kuşlarda anemi ( kansızlık ) gözlenir. Kuşlarımızın diğer bütün hastalıklara karşı direnci azalır ve başka hastalıklar kendini göstermeye başlayabilir. Haemoproteus’da ölüm pek görülmez ancak yan hastalıklara karşı uyanık olmak gerekmektedir.

BULAŞMA ŞEKLİ
Atsinekleri aracılığı ile bulaşan bir hastalıktır. Atsineği hastalığı taşıyan bir güvercinden kan emer ve bu işlem sonrası mikrobu alır. Mikrop sineğin vücudu içinde bir gelişim seyri izler ve son olarak sineğin tükürük bezlerine ulaşır. Yeni bir kan emme seansı sırasında ise buradan başka bir güvercine bulaştırılır. Güvercinin vücuduna giren mikrop 6 hafta kadar sürecek bir süreç sonucu olgunlaşır ve hastalığı bulaştırabilecek konuma gelir. Ancak güvercinde hastalık belirtileri mikrobun alınmasını takiben 15 – 30 gün sonra görülmeye başlar.

Hastalıktan korunabilmek için özellikle yaz aylarında atsineklerine karşı önlemler alınmalıdır. Salmanın tel kafesle kapatılarak sineklerin girişi engellenebilir. Kuşlarınızın yabani güvercinlerle olan temasını tamamen kesmeniz gerekmektedir.

HASTALIĞIN TEDAVİSİ VE KULLANILABİLECEK İLAÇLAR
Bu hastalığın tedavisinde kullanılan ilaçlar, Plasmodiosis ( sıtma ) hastalığında kullanılan ilaçların aynısıdır. Bu ilaçlar, quinin ( kinin ) türevleri olan Clorquine, Primaquine ve Quinacrine etken maddesine sahip ilaçlardır. Güvercinler için üretilmiş bu etken maddeleri taşıyan ilaçlar yurdumuzda bulunmamaktadır.
Beşeri ( insanlar için üretilmiş ) ilaçlar ise ticari biçimde eczanelerde satılmamaktadır. Bu tür ilaçlar sadece İl Hıfzıssıhha Müdürlüklerinden temin edilebilmektedir. Yurtdışında bu amaçla üretilmiş ilaçlar arasında en bilinenleri şunlardır.

ARALEN TABLET
Primaquine etken maddelidir. Güvercinlerde sıtma ( plasmodiosis ) ve Haemoproteus tedavisinde kullanılmaktadır. 1.5 litre içme suyuna 1 tablet atmak uygundur. Tedaviye her gün yenileyeceğiniz sularla 10 – 30 gün kadar devam etmek gerekmektedir.
Bu ilaç daha çok posta güvercini yetiştiricileri tarafından yarış öncesi hastalıktan korunabilmek ve eğer bir hastalık varsa bunun etkilerini yok edebilmek amacı ile kullanılmaktadır. Bu amaçla daha düşük doz uygulanmaktadır. Bu doz hastalığı tedavi edici değildir. Bu amaçla kullanılan doz, yarış dönemi öncesi 4.5 litre suya 1 – 2 tablet karıştırmak ve 10 – 21 gün süre ile vermektir. Yarış dönemi sonrasında ise koruyucu amaçlı olarak haftada 1 – 2 gün aynı doz tekrarlanabilir.

ATABİRİN TABLET
Quinacrine HCL etken maddeli bir ilaçtır. Güvercinlerde sıtma ( plasmodiosis ) ve Haemoproteus tedavisinde kullanılmaktadır.
Bu ilaç daha çok posta güvercini yetiştiricileri tarafından yarış öncesi hastalıktan korunabilmek ve eğer bir hastalık varsa bunun etkilerini yok edebilmek amacı ile kullanılmaktadır. Bu amaçla daha düşük doz uygulanmaktadır. Bu doz hastalığı tedavi edici değildir. Bu amaçla kullanılan doz, yarış dönemi öncesi 4.5 litre suya 1.5 – 3 tablet karıştırmak ve 10 – 21 gün süre ile vermektir. Bu doz, 4.5 litre başına 200 mg etken madde içermektedir. Yarış dönemi sonrasında ise koruyucu amaçlı olarak haftada 1 – 2 gün aynı doz tekrarlanabilir.

JEDDS QUİNİE POWDER
Kinin etken maddelidir. Toz halinde olan ilaç kuşların içme sularına karıştırılarak kullanılır. 2 litre suya yarım çay kaşığı kadar karıştırmak uygundur. Tedaviye 10 gün devam edilmelidir. İçme suları her gün taze olarak hazırlanmalıdır. Her çay kaşığı ( 5 gr ) 150 mg kinin bulundurur.


TUBERCULOSIS (VEREM)


GENEL BİLGİLER
Güvercinlerde görülen verem hastalığıdır. Mycobakterium avium adlı bir bakterinin neden olduğu bu hastalık, yaygın ve bulaşıcı bir özellik taşır. Söz konusu bakterinin 20 kadar çeşidi bulunmakla birlikte yaygın olarak 3 tipi ile karşılaşırız. Bunlar insanda, sığırlarda ve kuşlarda hastalığa neden olan türlerdir. İnsanda ve sığırlarda görülen türü kuşlarda görülmez ancak bazı papağanlar bu durumun istisnasıdır. Kuşlarda görülen türü ise insanda ve sığırlarda da görülür. Bu nedenle kuşlardan insana ve diğer bazı memeli hayvanlara bulaşabilen bir hastalıktır. Hatta yabani güvercinlerin hastalığın ciddi birer taşıyıcısı olduğunu ve hastalığı hayvanlara bulaştırmada önemli bir rol oynadıklarını söyleyebiliriz.
Yavaş gelişen sinsi bir hastalıktır. Kuşlarımız hastalığı bir süredir taşıyor olmakla birlikte belirtileri oldukça geç fark edilmeye başlar. Zamanla belirginleşen ağırlık kaybı, solgunluk hastalığın dikkat çekici özelliğidir. Tedavisi olmayan bir hastalık olup genellikle ölümle sonuçlanmaktadır.

BELİRTİLERİ
Ağırlık kaybı ve ciddi zayıflama ile birlikte, gözlerde, tüylerde solgunluk ve matlaşma, ağız içi mükozasında belirgin renk kaybı gözlenir. Kansızlık, ishal, baş tüylerinin kısmen dökülerek kelleşmesi, elle yoklandığında göğüs kemiğinin keskin kenarının kolayca hissedilmesi gibi belirtilerin yanı sıra, mikrop bölgesel lenf bezlerinde şişme ve yerel yaralara neden olabilir. Güvercinin iç organlarında özellikle karaciğer ve dalakta sarı – yeşil peynirimsi yumrular şeklinde doku yapısı değişiklikleri meydana gelir. Bunlar ölü kuşlar üzerinde yapılacak inceleme ile tespit edilebilirler. Ayrıca yaşayan kuşlarda yapılacak kan analizi hastalığın kesin teşhisini sağlar.

BULAŞMA ŞEKLİ
Hasta kuşların dışkıları hastalık mikrobunu taşır. Bunların sağlıklı kuşlarımızın tükettikleri yem ve içme sularına karışması hastalığın yayılmasını sağlar. Mikrobun salmalarımızdaki güvercin tozu dediğimiz beyaz toza bulaşarak solunum yolu ile de alınması mümkündür. Kuşlarımızın bu mikrobu toprak, mineral taşları ve grit gibi kaynaklarını yerken de alabilir.
Kötü hijyenik koşullar, salmaların güneş ışığı görmemesi örneğin bodrum, depo gibi güneş görmeyen kapalı alanlarda kuş yetiştirilmesi gibi olaylar hastalık için uygun ortam yaratırlar. Salmanızın serçe, sığırcık, yabani güvercin gibi kuşlara açık olması kuşlarınıza hastalık bulaşma riskini artırır.

TEDAVİSİ
Ne yazık ki tedavisi olmayan bir hastalıktır. Hasta kuştan insana da mikrop geçme durumu olduğu için tedaviye çabalamak anlamsız ve zararlı olabilir. Eğer kuşunuzun hastalığının Tuberculosis ( verem ) olduğuna eminseniz bu kuşu hemen ayırmak ve söylemeye de dilim varmıyor ama imha etmek yapılacak en doğru yoldur. Çünkü hastalığı iyileştirme ihtimalimiz yoktur ve ölüm kaçınılmaz sondur. İmha yöntemi olarak öldürmek ve yakarak yok etmek önerilmektedir.

HEXAMİTİASİS
GENEL BİLGİLER
Güvercinlerde Hexamit columbae adı verilen bir protozonun neden olduğu hastalıktır. Sınıflamada hayvanlar grubuna dahil olan Protozonlar, basit yapılı mikroskobik canlılardır. Binlerce türü bulunan bu canlılar, insanda ve hayvanlarda çeşitli hastalıklara neden olabilmektedirler.
Hexamitiasis hastalığına güvercinlerin yanı sıra tavuklar, hindiler, bıldırcınlar, keklikler, ördekler ve bazı kuş türlerinde de rastlanmaktadır. Ancak diğer türlerde hastalığa neden olan Hexamit protozonu daha farklıdır. Hastalığın karakteristik özelliği bağırsak iltihabına bağlı olarak gelişen ishal ve özellikle de kanlı ishaldir. Hastalık daha çok yaz aylarında yaygınlık kazanmakta ve özellikle genç kuşlarda daha fazla görülmektedir. Hastalığın yayılmasını önlemek için salma içi hijyenik koşullara dikkat edilmesi çok önemlidir.

BELİRTİLERİ
Hastalık ilk belirtisini kusma ile gösterir. Yenilen yemlerin kusulması hastalığın bir başlangıç belirtisi olmakla birlikte, mutlak değildir. Yani bu hastalığa yakalanan kuşlar mutlaka kusacak diye bir koşul yoktur. Ayrıca bu kusma başka nedenlerle olabilecek kusmalarla karıştırılabilir. Bu nedenle kusmayı takip eden günlerde yapılacak gözlemler önemlidir.
Hasta kuşlarda ilk dikkati çeken özellik dışkılarının sulu ve köpüklü oluşudur. Daha sonraki aşamalarda gelişen bağırsak iltihabına bağlı olarak dışkıda kan gözlenebilir. Dışkının diğer bir özelliği de normalden daha fazla kötü bir kokuya sahip olmasıdır. Hasta kuşların ağız içi incelemesinde ağız içi mükozasında yara saptanabilir.
Hastalığın gelişimine bağlı olarak, kuşlarda kayıtsızlık, bir kenara çekilip tüy kabartma ve düşünme hali ortaya çıkar. Kuşun yeme karşı ilgisi azalır ve hasta kuş daha az yem tüketmeye başlar. Buna karşın su tüketiminde bir artma vardır. Hastalığın tedavisine geç başlanması durumunda kuşlarımızda belirgin bir kilo kaybı gözlenir. Kilo kaybı özellikle genç kuşları fazlasıyla etkiler ve ölümler gelebilir. Ölüm öncesi kuşlarda titreme hali gibi bir durum saptanabilir. Aşırı kilo kaybına uğrayan kuşlarımızın tedavisini yapıp bu hastalığı ortadan kaldırsak bile kilo kaybından kaynaklanan gelişim noksanlığı bu kuşlarımızı kalan ömürleri boyunca etkiler.

BULAŞMA ŞEKLİ
Hastalık mikrobu, hasta kuşların dışkıları yolu ile yayılır. Dışkıda bol miktarda bulunan mikrop, bir şekilde kuşlarımızın yediği yemlere veya içtiği sulara bulaşabilir. Mikrop bulaşmış yiyeceği yiyen ya da içen kuş mikrobu alır. Mikrop vücuda girdikten sonra kuluçka süresi 4 – 5 gün kadardır. Yani mikrobun alınmasını takiben 5 gün kadar sonra hastalık belirtileri kendini göstermeye başlar.

HASTALIĞIN TEŞHİSİ
Hexamitiasis hastalığında hastalık belirtileri diğer güvercin hastalıklarından, Salmonella, E. Coli, Coccidiasis ve PMV1’e benzerlik gösterir. Bu nedenle kesin teşhis önemlidir. Hasta kuşların dışkılarında yapılacak mikroskobik inceleme sonucu hastalığın kesin tanısı yapılabilir.

HASTALIĞIN TEDAVİSİ
İlaçla tedavi edilebilen bir hastalıktır. Hexamitiasis tedavisinde, Ronidazole, Metranizadol, Dimetridazole etken maddeli ilaçlar kullanılmaktadır. Bu etken maddeleri taşıyan güvercinler için özel üretilmiş ilaçlar yalnız yurt dışında bulunmaktadır. Yurdumuzda bunlardan sadece metronizadol etken maddeli olan bazı ilaçlar beşeri ilaç ( insanların tüketimi için hazırlanan ) olarak bulunmaktadır. Dozaj ve kullanım biçimi ayarlanarak bu ilaçlardan yararlanılabilir. Aşağıda ilk önce yurt dışında bulunan şekilleri tanıtıldıktan sonra ülkemizde bulabileceğimiz türleri hakkında da bilgi verilecektir.

Bu iki ilaç Ronidazole etken maddesine sahiptir:

RİDZOL-S : Toz şeklinde olan ilaç, Jeeds European firmasının bir üretimidir. %10’luk konsantreye sahip olan ilaç 4.5 litre suya bir çay kaşığı karıştırılarak 7 gün süre ile kullanılır. Yurtdışı fiyatı 20 –60 Dolar’dır.
DACZAL TABLET : Dac Firmasının bir üretimi olan ilaç 5 mg’lık tabletler şeklindedir. Güvercin başına 1 tablet düşecek şekilde 7 gün süre ile verilir. Yurtdışı satış fiyatı 11.95 Dolar’dır.

Bu iki ilaç Metranidazole etken maddesine sahiptir:

FİSHZOLE TABLET : Thomas lab firmasının bir üretimi olan ilaç, tablet başına 250 mg ilaç bulundurmaktadır. Kuş başına yarım tablet 3 gün süre ile verilebilir ya da 4.5 litre suya 8 tablet atılarak 5 gün süre ile kuşlara içirilir. Yurtdışı satış fiyatı 15.95 Dolardır.
FLAGYL : Jeeds European firmasının bir üretimi olan ilaç, toz şeklindedir. 4.5 litre suya bir çay kaşığı kadar karıştırılarak 8 gün kadar kullanılır. Yurtdışı fiyatı 20 – 55 Dolardır.

Bu ilaç, Dimetridazole etken maddesine sahiptir:

HARKANKER SOLUB : Harkanker firmasının üretimi olan ilaç,toz şeklinde olup kuşların içme sularına karıştırılarak kullanılmaktadır. Bir poşet ilaç 4.5 litre suya karıştırılarak kuşlara 7 gün süresince verilir. Yurtdışı satış fiyatı 12.95 Dolar’dır.

Ülkemizde bu etken maddelere karşılık gelen beşeri ilaçlar :

Ülkemizde yukarda belirtilen 4 etken maddeden sadece Metranidazol içeren beşeri ilaç (insanların tüketimi için hazırlanmış) bulunmaktadır. Bu etken maddeyi taşıyan ilaçlar arasında Metrajil, Flagly ve Nidazol sayılabilir.

METRAJİL : 250 mg’lık tablet şeklindedir. Kuş başına yarım tablet 3 gün süre ile verilebilir ya da 4.5 litre suya 8 tablet atılarak 5 gün süre ile kuşlara içirilir. Tabletler suya atılmadan önce havanda dövülüp toz haline getirilmelidir.
FLAGLY SÜSPANSİYON : 125 mg’lık toz halindedir. Su ile karıştırılıp şurup haline getirildikten sonra, kuşların içme sularına bir litre suya günlük olarak 5 ml karıştırılır. Tedaviye 3 gün süre ile devam edilir.
NİDAZOL : 250 mg’lık tablet şeklinde olanı kullanılmalıdır. Kuş başına yarım tablet 3 gün süre ile verilebilir ya da 4.5 litre suya 8 tablet atılarak 5 gün süre ile kuşlara içirilir. Tabletler suya atılmadan önce havanda dövülüp toz haline getirilmelidir.


Kronik Solunum Yolu Hastalıkları

Chronic Respiratory Disease İngilizce adından kısaltılarak CRD adı ile anılan ve Türkçe’ye “kronik solunum yolları hastalıkları” olarak çevirebileceğimiz bu hastalık tek bir hastalığın adı değil, solunum yollarında görülen bütün hastalıkları kapsayan ortak bir adlandırmadır. Güvercinlerde görülen CRD hastalıkları 3 tanedir. Bu yazı kapsamında söz konusu 3 hastalık hakkında bilgi verilecektir. Bu hastalıklar şunlardır ;

1 ) Ornithosis
2 ) Coryza
3 ) Mycoplasmosis

Solunum yollarında görülen bu hastalıklar güvercinlerde çok yaygındır. Kış aylarında havanın soğumasına paralel olarak bu hastalıklarda da artma gözlenir. Bu hastalıklar aslında pek çok faktörün karşılıklı etkileşimi sonucu gelişmektedir. Kuşlarımız için öldürücü bir hastalık görünümü sunmamakla birlikte bazı ağır vakalar ölüm riski taşımaktadırlar. Ancak asıl sorun CRD hastalıklarının, başka hastalıklarla birlikte görülme eğiliminde olmasıdır. Bu durum kuşlarımızda ciddi güç kaybı yaratmakta ve hayati risk tehlikesi artmaktadır. Kuşlarımızda görülen uçuş yeteneklerinin azalmasının en önemli nedenleri arasında CRD hastalıkları gelmektedir.
Stres etmenleri, kötü hijyenik koşullar vb. hastalığın gelişmesinde çok önemli rol oynarlar. Bu etkenler yok edilmediğinde hastalık geçmiş gibi görünse bile her zaman tekrarlama eğilimindedir. Şimdi bu hastalıkları tek tek ele almak istiyoruz.

ORNİTHOSİS

GENEL BİLGİLER
Chlamydia Psittaci adı verilen bir bakterinin neden olduğu hastalıktır. Psittacosis adı ile de bilinen bu hastalığa, bazen etken olduğu mikrop nedeni ile Chlamydia hastalığı da denilmektedir. Aslında bir solunum yolları hastalığıdır. Güvercinlerde dikkat çekici belirtisi gözlerde olduğu için bir göz hastalığı olarak algılanır. Güvercinler arasında yaygın olarak gözlenen hastalıklardan biridir. Bir çok kuş türünde gözlenen bu hastalık dünya çapında yayılmıştır. Diğer evcil olmayan kuş türleri hastalığı taşıyıcı rol oynamaktadırlar. Kuşların yanı sıra insan ve diğer memeli hayvanlarda da görülmektedir. Yaygın olarak papağanlar, güvercinler, hindiler ve ördeklerde rastlanır.
Chlamydia Psittaci kendi içinde hem RNA hem de DNA bulunduran bir bakteri olmakla birlikte üreyebilmek için içinde bulunduğu vücuttan bu maddeleri almak durumundadır. Bunun sonucu olarak vücut hücrelerinde bozulmalara neden olur.

BELİRTİLER
Hastalık uzun süre belirgin bir belirti vermeyebilir. Bu nedenle gözden kaçar ve dikkat edilmez. Ancak kuşun güç kaybına bağlı olarak kendini birden ortaya koyabilir. İlk aşamalarda kuşlarımızdaki performans eksikliğinin yaygın sebebi olabilir. İyi uçan bir kuşumuzun belirgin başka bir neden olmaksızın uçuş gücünün düşmesi dikkatimizi çekmelidir. Yavru kuşlarda yavaş gelişme durumu dikkat çekicidir.
Hastalık, sonraki aşamalarda iştahsızlık, tüy kabartma, kilo kaybı, karışık tüyler, titreme, gerginlik hali, yeşilimsi ishal ve solunum yolları sorunları ile kendini gösterir. Daha ağır vakalarda mikrop karaciğere yayılır ve burada iltihaba neden olur. Bu aşamada hastalık ölümcül olabilir. Hastalığı geçiren ve tedavi olan kuşlar kısmen bu mikroba karşı güç kazanırlar ve tekrar bu hastalığa yakalanma riskleri azalır.
Mikrop vücuda girdikten bir süre sonra gözlerde ve özellikle de tek gözde yaşarma ve akıntı ile kendini belli eder. Aslında başka belirtileri olmakla birlikte bunlar genellikle dikkatten kaçmaktadır. Böyle olduğu için Ornithosis sanki bir göz hastalığı gibi algılanmakta ve bir çok kaynakta Ornithosis ( one eye cold ) olarak belirtilmektedir.


ONE EYE COLD ( TEK GÖZ SOĞUK ALGINLIĞI )

Chlamydia Psittaci mikrobun gözlere yayılması durumunda ilk belirtiler gözde yaşarma ve akıntıdır. Daha sonra kuşun gözünün etrafı tam yuvarlak bir halka şeklinde hafif şişer ve kızarır. Su toplamış gibi bir görünümü vardır. Genellikle tek gözde ortaya çıkar. Bu nedenle hastalığa İngilizce “One Eye Cold” denilmektedir. Tedavi edilmediği taktire bu kızarıklık gözün etrafına doğru yayılır ve genişler. Gözdeki yaşarma ve akıntı mikropludur ve mikrobun etrafa bulaşmasına yol açar. Güvercinlerde gözlerde belirti veren diğer bir hastalık olan Coryza ile karıştırılmamalıdır. Bazı durumlarda gözdeki enfeksiyon körlük ile sonuçlanabilir.

BULAŞMA ŞEKLİ
Kuşların mikrop taşıyan göz akıntıları salmalarımızın içinde bulaşmaya neden olurlar. Mikrop salma içindeki güvercin tozu dediğimiz beyaz toza bulaşarak taşınır. Solunum yolu ile diğer kuşlara geçer. Hasta kuşlarla aynı banyo suyunda yıkanan diğer kuşlar hastalığı kapabilirler.
Bu hastalığın önemli bir özelliği insana da bulaşmasıdır. Eğer güvercininizden mikrop kapmak istemiyorsanız dikkat etmeniz ve hasta kuşlarınızı süratle tedavi etmeniz gerekmektedir. Güvercin tozunun solunması yolu ile mikrop insana geçebilmektedir. Hastalık mikrobu güvercin tarafından bırakıldıktan sonra 48 saat kadar salma içinde aktif konumdadır. Bu süre içinde mikrop alınırsa mikrobu alan insanın hassaslığına bağlı olarak 5 – 14 gün arasında hastalığın ilk belirtileri görülmeye başlar. İnsandaki belirtiler gribe benzer. Ateş, baş ağrısı, göğüs ağrısı, yorgunluk, kuru öksürük ve bazı vakalarda mide bulantısı ve kusma görülür.

HASTALIĞIN TEŞHİSİ
Hastalığın kesin teşhisi kan tahlili ile yapılabilir. Ölü kuşlar üzerinde yapılacak otopside karaciğerde yapılacak inceleme ile belirlenebilir.

HASTALIĞIN TEDAVİSİ VE KULLANILABİLECEK İLAÇLAR
Bakteri nedenli bir hastalık olduğundan antibiyotiklerle tedavi edilebilmektedir. Antibiyotik uygulaması oldukça olumlu sonuçlanmaktadır. Çeşitli antibiyotikler bu amaçla kullanılabilir. Yurt dışında bu hastalık için üretilmiş olan güvercin ilaçlarında yaygın olarak Chlortetracyline ve Doxycyline etken maddeli ilaçlar kullanılmaktadır. Ayrıca kuşların multivitamin takviyesine gereksinimleri vardır. Tedavi sırasında kuşların kalsiyum kaynaklarından ( grit taşları, gaga taşları vb) uzak tutulması gerekmektedir. Çünkü kalsiyum Chlortetracyline’nin ve Doxycyline’nin etkisini azaltmaktadır. Yumurtlama dönemlerinde olan kuşlarda bu ilaçlar kullanılmamalıdır.

DEVAMİSİN OBLET
Chlortetracyline Hydrochloride etken maddeli bir ilaçtır. Her oblette 500 mg etken madde bulunur. 12 Obletlik ambalajlar halinde piyasada satılmaktadır. Güvercinlerde tüm CRD hastalıklarında kullanılabilir. Vetaş ilaç firmasının bir üretimidir. Veteriner ilaçları satan eczane ve ilaç depolarında bulunur, Güvercinler için kullanılabilecek doz, kuş başına günde 15 Mg’dır. Bu dozu sağlayabilmek için 2 litre suya ¼ tablet karıştırmak uygun olabilir.

DOXİVET –10 SOLÜSYON
Doxycyline Hiklat etken maddeli bir ilaçtır. Farmavet ilaç firmasının bir üretimidir. 1 ml ilaçta 100 mg etken madde bulunur. Güvercinlerde tüm CRD hastalıklarında kullanılabilir. Veteriner ilaçları satan eczane ve ilaç depolarında bulunur. Ticari şekli 1 ve 5 litrelik ambalajlar halindedir. Güvercinler için kullanılabilecek doz, kuş başına günde 25 Mg’dır. Bu dozu sağlayabilmek için 2 litre suya ½ ml karıştırmak uygun olabilir.

TERRAMYCİN GÖZ MERHEMİ
Beşeri ( insanlar için üretilmiş) bir ilaçtır. Pfizer firmasının bir üretimi olup, eczanelerde bulunur. Etken maddesi, Oxytetracyline ve B vitaminidir. Antibakteriyel etkili bu merhemin deri ve göz için olan iki tipi bulunmaktadır. Göz için olanı güvercinlerde One eye cold hastalığında haricen yani dışarıdan sürülmek sureti ile kullanılabilir. Günde 1 – 2 kez dıştan göze sürülür. Ticari şekli 3.5 gr’lık tüpler halindedir.

BAVİTSOLE ORAL SOLÜSYON
Bayer ilaç firmasının bir üretimidir. Veteriner ilaçları satan eczane ve ecza depolarında bulunur. A, D3, E ve C vitaminleri bulunduran kompleks bir ilaçtır. Güvercinlerde her türlü vitamin eksikliklerinde, çeşitli hastalıkların tedavisinde takviye olarak ve sulfa grubu ilaçlar ile antibiyotiklerin yanında destekleyici olarak kullanılabilir. Bu ilacı tercih etmemin önemli bir nedeni içinde kalsium bulundurmamasıdır. Böylece sulfa grubu ilaçlar ile bazı antibiyotiklerin yanında kullanılması gayet uygundur. Ticari şekli 1 litrelik solüsyon halindedir. Güvercinler için 1 litre içme suyana 10 kuş hesabıyla 1 cc ilaç katılarak kullanılabilir. İlaç kullanımına 5 gün devam edip bir süre ara verdikten sonra tekrar başlanabilir.


CORYZA ( CATARRH )

GENEL BİLGİLER
“Akut Nezle” adı ile Türkçeleştirebileceğimiz bu hastalığa Hemophilus İnfluenzae adlı bir bakteri neden olmaktadır. Kış aylarında daha çok görülen bir hastalıktır. Hastalığın mikrobu güvercinin üst solunum yollarına yerleşir ve çeşitli rahatsızlıklar yaratır. Çoğu zaman Ornithosis ve mycoplasmasis ile bağlantılı olarak gelişir. Hızlı bir gelişme gösterir. Hassas bazı kuşlarda mikrobun vücuda girişinden itibaren 3 gün içinde hastalığın belirtileri görülmeye başlar.

BELİRTİLER
Başlangıçta kuşun boğazda sümük salgısı vardır. Boğaz, gırtlak ve burunda sümük benzeri bir balgam oluşur. Bu oluşum gaga üzerinde ya da kenarında gözlenebilir. Kuşun gagası açıldığında bu balgam, dil ve damak arasında, tel gibi şerit halinde uzanır. Kuşta solunum zorluğu, hırıltılı soluma, ses çıkartırken hırıltılı tonlar gözlenebilir. Sulu yeşilimsi bir ishal ile birlikte ağırlık kaybı, uçma isteksizliği ve yavru veriminde düşme vardır. En belirgin özellik, burun akıntısı ve her iki gözde de yaşarmaların olmasıdır. Burun akıntısı ve sümük kokuludur. Sinüslerde şişme gözlenir. Buna bağlı olarak kuşun yüzünde ve özellikle göz altlarından buruna doğru olan bölümlerde, alın kısmında hissedilir bir şişme oluşur.
Öldürücü bir hastalık değildir. Bu hastalıktan ölüm oranı oldukça düşüktür. Ancak güvercinlerde ciddi strese neden olan bu durum diğer hastalıkların ortaya çıkma ihtimalini hızlandırır.

BULAŞMA ŞEKLİ
Diğer evcil olmayan kuşlarla her türlü temasın kesilmesi gerekir. Bu kuşlar mikrobu taşıyıcıdırlar. Hasta kuşların akıttıkları göz yaşı ve sümük gibi salgılar mikropludur. Bu salgıların kuruyup toz haline gelmesi ve bu tozun solunması yolu ile hastalık bulaşabilir. Ayrıca aynı salgıların içme suyuna bulaşması ile bu suları içen kuşlarda hastalanabilirler. Doğrudan temas ise başka bir bulaşma yoludur. Eğer salmanızda bir güvercin hastalandıysa mikrobun bütün salmaya yayıldığını düşünerek önlem almanız gerekmektedir. Temizlik, salma içinde havadar bir ortam yaratılması rutubetin önlenmesi ve hijyenik koşullara uyulması hastalık riskini azaltacaktır.

HASTALIĞIN TEŞHİSİ
Kesin olarak teşhis edebilmek için burun veya göz akıntısının laboratuvar analizi gereklidir.

HASTALIĞIN TEDAVİSİ
Bakterilerin neden olduğu bir hastalık olduğu için antibiyotiklerle tedavi edilebilmektedir. Antibiyotiklerin yanı sıra vitamin takviyesi de önemlidir. Ornithosis için kullanılan ilaçlar aynen Coryza için de kullanılabilir. Farklı olarak Tylosin ve Eritromycin etken maddeli antibiyotikler ilave edilebilir. Vitamin olarak yukarda bahsettiğimiz Bavitsol oral solüsyon verilmelidir.

TYLAN SOLUBE
Tylosin etken maddeli bir antibiyotiktir. Lilly - Ellanco fimasının bir üretimidir. Veteriner ilaçları satan eczane ve ecza depolarında bulunur. Ticari şekli 25 ve 100 gr’lık ambalajlar halindedir. Güvercinlerde tüm CRD hastalıklarında kullanılabilir. Kullanılacak doz 10 güvercin için 1 gram ilaç 2 litre içme suyuna karıştırılarak verilebilir. İlaç tedavisi 2 gün sonra kesilmelidir. Ağır durumlarda tedavi 5 güne kadar uzatılabilir.

ERİTROM TOZ
Eritromycin etken maddeli bir antibiyotiktir. 1 gram ilaç 55 mg etken madde içerir. Ticari şekli 50 ve 225 gr’lık cam kavanoz halindedir. Vetaş ilaç firmasının bir üretimi olup veteriner ilaçları satan eczane ve ecza depolarında bulunur. Güvercinlerde tüm CRD hastalıklarında kullanılabilir. 1 litre içme suyuna 1 ölçek ilaç ( 2.5 gr ) karıştırılarak 5 gün süre ile kullanılır. kullanılır.


MYCOPLASMOSİS ( MYCOPLASMA )

GENEL BİLGİLER
“Kronik Nezle” olarak adlandırabileceğimiz bir hastalıktır. Hastalık genellikle diğer solunum yolları hastalıklarının ( Ornithosis ve Coryza ) bir devamı şeklinde kendini gösterir. Hastalığın etkeni mycoplasma denilen bakteri kökenli bir organizmadır.

BELİRTİLERİ
Hastalık belirti olarak diğer solunum yolları hastalıkları ile benzer bir görüntü sunduğu için ayırt edilmesi oldukça zordur. Boğaz, gırtlak ve burunda sümük benzeri bir balgam oluşur. Bu oluşum gaga üzerinde ya da kenarında gözlenebilir. Kuşun gagası açıldığında bu balgam, dil ve damak arasında, tel gibi şerit halinde uzanır. Burunun dış deliklerinde sümük şeklinde oluşum vardır. Burun akıntısı gözlenebilir. Aksırma vardır. Sinüslerdeki şişmeye bağlı olarak yüzde ve özelliklede alın bölgesinde şişlik görülebilir.
Kuşun ateşinde yükselme saptanabilir. Özellikle geceleri hırıltılı soluma, hırıltılı ses çıkarma ve nefes alıp verme zorlukları gözlenebilir. Kuş nefes alırken burnu tıkalı olduğu için gagasını açma ihtiyacı hisseder. Solunum yetersizliğine bağlı olarak kandaki oksijen miktarı azalır ve kuşun derisinin rengi mavimsi bir görünüm kazanabilir. Kuşun karın ya da göğüs bölgesindeki tüyler aralanıp deri rengi kontrol edilebilir.

Güvercinlerimizin uçuş performansını ve yumurta üretimini olumsuz etkiler. Bu hastalıktan ölüm olayı görünmez ancak bu hastalığın en önemli özelliği diğer bazı hastalıklarla birlikte seyretmesidir. Böyle olduğunda kuşumuz için ölümcül risk yaratır.

BULAŞMA ŞEKLİ
Bu mikroorganizma sadece canlı vücutlarda yaşayabilir. Kuşun vücudunun dışında yaşam süresi 15 – 20 dakika ile sınırlıdır. Bu nedenle fazla bulaşıcı bir hastalık değildir. Bulaşma daha çok direk temas yolu ile olmaktadır. Evcil olmayan diğer kuş türleri mikrobu taşıyıcıdırlar. Hastalığın yayılmasını sağlayan en önemli etkenler arasında, olumsuz hijyenik koşullar, salma içinde rutubetli ve havasız ortam başta gelmektedir.

HASTALIĞIN TEŞHİSİ
Kesin tanı hasta kuşun kan analizi ile olabilir. Kuşun salgıladığı balgamın tahlili ise hastalığın aşamaları ve seyri konusunda bir fikir vermektedir.

TEDAVİ VE KULLANILABİLECEK İLAÇLAR
Hastalığın tedavisinde antibiyotikler ve vitaminler kullanılmaktadır. Ancak genellikle başka hastalıklarla birlikte görüldüğü için ilaç seçimi buna göre değişebilir. Enrofloxacin, Oxytetracyline, Chlortetracyline ve Doxycyline, Tyolisin etken maddeli ilaçlar tercih edilmektedir. Vitamin olarak yukarıda bahsettiğimiz Bavitsol oral solüsyon verilmelidir.

BAYTRİL % 2.5 ORAL SOLÜSYON :
Bayer ilaç firmasının bir üretimidir. Kuvvetli bir anti – bakteriyeldir. Etken maddesi Enrofloxacin’dir. 1 cc ilaç 25 mg etken madde içerir. Aynı ilacın % 10 konsantrasyona sahip olanı da vardır. Ancak %2.5’luk olan güvercinler için daha uygundur. Hem de fiyat olarak daha ucuzdur. Veteriner ilaçları satan eczane ve ecza depolarında bulunur. Ticari şekli 25 ve 100 gr’lık ambalajlar halindedir. Kanatlı hayvanlarla birlikte güvercinlerde de kullanılabilir. Güvercinlerde kısa adı CRD olan kronik solunum yolları hastalıklarında ve Salmonella’da kullanılmaktadır. Kullanılacak doz, güvercin için, kuş başına 5 mg’dır. Bu dozu sağlayabilmek için, 2 litre suya 0.5 cc ilaç karıştırmak uygundur. Tedaviye 5 gün süre ile devam edilmelidir. Ticari şekli 20, 50, ve 100 ml’lik şişeler halindedir. Salmanızda yumurtlamak üzere olan kuşlarınız ya da bir aydan küçük yavrularınız varsa bu ilacı kullanmayınız. Yavrularda sakatlıklara neden olabilmektedir.

GEOSOL TOZ
Oxytetracyline etken maddeli bir ilaçtır. Vetaş ilaç firmasının bir üretimi olup, veteriner ilaçları satan eczane ve ecza depolarında bulunur. Ticari şekli 20 ve 100 gr’lık kavanozlar halindedir. Güvercinler için 2 litre içme suyuna yarım ölçek karıştırılarak kullanılabilir. İlaç 5 gün süre ile uygulanır.







ECZANE
Bu bölümde bildiğim ve duyduğum bütün güvercin ilaçlarını listelemeye çalıiacağım. Bu ilaçların çoğu daha önce kullanmadığım ilaçlar olduğundan, haklarında sadece bildiğim kadar bilgi vereceğim. Bu bilgiler ilaçları satan firmaların veya kutuların üzerindeki açıklamaların tercümesi şeklinde olacak. Bu arada daha önce kullandığım ilaçlar olursa özetlede olsa biraz daha geniş bilgi vermeye çalışırım.

Bu liste sadece bir bilgi kaynağı olarak düşünülmüstür.

Hangi ilacı kullanmanız gerektiğine bu listeden karar vermemenizi tavsiye ederim.
Belli bir hastalık için kullandığınız ilacın sonuç vermemesi üzerine alternatif aradığınızda veya karşınıza çıkan bir ilacın ne olduğunu bulmak istediğiniz zaman yardımcı olacağını umuyorum. Bu listede göremediğiniz fakat bildiğiniz ilaçlar olursa listeye eklemek için göndermekte çekinmeyin.


1 + 1 TEDAVİSİ (Cure)
Geniş kapsamlı bir antibiyotik olan Doxycycline ile beraber kuvvetli bir balgam eriticisi olan Broomhexine'in birlikte mevcut olduğu bu ilaç nefes yolları enfeksiyonları, Mycoplasmosis, boğaz balgamlaşmasını tedavi etmek için kullanılıyor.

5 gün süresiyle kullanılması lazım.

ADENOCOLİ
Yeşil kaygan ishal, sulu parça parça dışkı ve kilo kaybına karşı kullanılıyor.

ALBON
Coccidiosis, Paratifo, Kolera ve Coryza hastalıklarına karşı.
Albon meşhur Sulfa ilaçlarından birisidir. Öteki Sulfa ilaçlarına göre avantajı kanda yüksek konsantrasyonda uzun süre kalmasıdır (12 saat civarında). Kuşlarınız günde iki defa içerlerse kanda yeteri kadar ilaç kalmaktadır.
Öteki Sulfa ilaçları her 6 saatte bir içirilmek zorunda. Performansı veya temizliği düşünerek salmada su tutmayıp kuşlara sadece belli zamanlarda su veren yetiştiriciler için ideal bir ilaç.
Her hangi bir Sulfa ilacını kullandığınızda salmanızdan bütün kalsiyum kaynaklarını kaldırmanız gerekiyor.

Sıvı Albon: 2 litre suya 15 cc karıştırılarak 6 gün süresiyle.
Toz Albon: 2 litre suya 4 cc karıştırılarak 6 gün süresiyle.

AMOXİCİLLİN
Paratifo ve E-Coli'ye karşı etkili bir ilaç.
Bu nedenle yapılmamışsada çoğu kişi tarafından özellikle nefes yolu hastalıklarına karşı genel kapsamlı antibiyotik olarakda kullanılıyor.

500 mg kapsül halindeyse 2 litre suya 6 kapsülü boşaltarak içme suyuyla 5-7 gün süresiyle.
Kutu 60 kapsülle geliyor.
Eğer ilaç toz şeklindeyse 4 litre suya 5 cc karıştırılarak 5-7 gün süresiyle.
Toz şeklindeki paket 50 mg ilaç taşıyor. Paketin fiyatı kapsüllere göre biraz daha yüksek olsada kullanılabilecek ilaç miktarı bunu daha ekonomik yapıyor.

AMPROL
(Bir başka adşda CORID)
Sadece Coccidiosis için.
Eğer kuşlarınızın hastalığının Coccidiosis olduğundan eminseniz.
Amprol Amerikada bu hastalık için en fazla kullanılan ilaç.

2 litreye 15 cc karıştırılarak içme suyuyla 5-15 gün süresiyle hastalık belirtileri devam ettikçe.

APRALAN
Apralan çoğunlukla E-Coli enfeksiyonu için kullanılıyor.
Duyduklarıma göre bayağı etkili bir ilaç.
Bu ilacı Vetisulid tedavisini takip olarak kullanıp, bu iki ilacın arkasından Probios tipi bir probiyotik'le kuşların yararlı bakterilerini geri vermenizde fayda var. Bu tür ilaçları kullanmak her antibiyotik tedavisinden sonra kuşların hastalıklara açık kalmasını önlemek için faydalı.

5 cc Apralan'ı 3.8 litre içme suyuyla karıştırarak 8 gün süresiyle verebilirsiniz.

AUREOMYCİN Konsantrasyonu
Normal Aureomycin'den 2.5 kere daha fazla kuvvetli bir ilaç.

2 litre suya 15 cc karıştırarak içme suyuyla veriliyor.
Yapan firma 3.8 litre suya 5 cc karıştırarak hastalıklardan korumak içinde kullanabiliyorsunuz diyor ama bence kuşların sağlığı için pek iyi bir fikir değil. Hasta olmayan kuşa ilaç vermeye her zaman karşı olmamın dışında, hele hele böyle kuvvetli bir antibiyotiği devamlı vermek vücut savunma sisteminin büyük derecede ortadan kalkmasına neden olabileceği gibi bazı hastalıkların bu ilaca karşı bağımsızlık kazanmasınada neden olabilir düşüncesindeyim.

AUREOMYCİN
Soğuk algınlıkları ve bir çok enfeksiyolara karşı kullanılan bir antibiyotik.

İlacın tanıtımında bir çok enfeksiyon diyor ama bu enfeksiyon çeşitlerinin listesini vermiyor.
1 litre içme suyuna 5 cc toz karıştırılarak veriliyor.

AUREOMYCİN/SULMET
Bu iki ilacın kuvvetli kombinasyonu Coccidiosis ve çoğu iç enfeksiyonlar için etkili.

3.8 litre içme suyuna 5 cc karıştırılan tozla kuşlara 5-10 gün süresiyle verilir.
Benim en güvendiğim ilaçlardan birisidir.
NOT: bu tür Aureomycin ve içinde Sulfa maddesi olan bir ilaç kullandığınızda kuşlarınızın kalsiyum içeren maddelerden uzak durmasını sağlayınız.
(Taş, toprak, ahtapot kemiği, kursak taşı etc.)

BMD (Suda çözülebilen)
Suda çözülebilen bir bacitracin.
Kuşlarınıza uzun süre verebileceğiniz ender bir ilaç.
İshale karşı bire bir.

3.8 litre içme suyuna 5 cc karıştırılarak en az 9 gün süreyle verilir.

BAYCOX
Özellikle postacıların kullandığı ve Coccidiosis için çoğu yetiştiricinin değişilmez bir seçeneği. Bütün kanatlı hayvanlara kullanılır.

4 cc ilacı 3.8 litre içme suyuna karıştırarak en fazla 2 gün süresiyle kuşlarınıza verin.
2 gün sonunda kuşların hala belirtileri devam ediyorsa ilaç kullanımına 7 gün ara verip tekrar kullanabilirsiniz.
İlacın cildinize değmemesine özen gösteriniz.

BAYTRİL
Çoğu genel bakterisel ve nefes yolu problemlerini tedavi için kullanılır.
İçme suyunda salmadaki bütün kuşların tedavisi yöntemi tercih edilir.

1 litre içme suyuna 2 cc ilaç karıştırılarak 10 gün süresiyle verilir.
Bazen bu ilaçtan tedavi ettiği bilinen hastalıklara karşı verim alamama sorunu olabilir.
Bu ilacın dünya çapında uzun süredir kullanılmasının yanına kuşçuların tavsiye edilen ölçülerden az veya çok kullanması ve çoğu zaman 10 gün süresinden önce kuşlardaki belirtiler ortadan kalkar kalkmaz ilacı kesmesi eklenince ilacın tedavi etmesi gereken bir çok bakteri bağımsızlık kazanmıştır.
NOT: Baytril'i salmanızda yumurtlamak üzere olan kuşlar veya 21 günlükten küçük yavrular olduğunda kullanmayınız. Yavrularda sakatlıklara neden olduğu bilinmektedir.

COCCİ-GEELmix
Salmadaki bütün kuşların pamuk ve Coccidiosis'e karşı tedavisinde kullanılır.

İlaçla beraber gelen ölçü kaşığıyla 1 kaşık ilaç 1 litre suya karıştırılarak 3-6 gün verilir

DACOXİNE 4-1
Coccidiosis, Pamuk, E-Coli ve Paratifo hastalıklarına karşı bir ilaç karışımıdır.
Sadece bu hastalıkların çoğunun kuşlarda aynı anda mevcut bulunması halinde kullanılır.

Her kuşa her gün bir hap 7 gün süresiyle.
Toz halindeyse 1 cc 1 litre suya karıştırılarak 7 gün süresiyle.

DİVET TABLETİ
Sulfadiazynum Trimethopriumum içeren çok güçlü bir ilaçdır ve kuşların bireysel olarak Paratifo ile E.coli'ye karşı tedavisi için kullanılır.

Kuş başına 1/4 yada 1/2 tablet (büyüklüğüne göre) 5-7 gün süresiyle verilir.

DOXİN
Genel solunum yolu problemleri için kullanılan bir antibiyotik.

2 litre içme suyuna 15 cc karıştırılarak 3-5 gün süresiyle kullanılır.

DOXİN PLUS
Doxin'in Spiramycine (Suanovil)'le beraber gelen genel kapsamlı antibiyotik.
Doxin'in kullanım nedenlerinin yanında Ornithosis ve göz yaşarması tedavisindede kullanılır.

1 litre içme suyuna 6 cc karıştırılarak 3-6 gün süresiyle verilir.

DOXYCYCLİNE
Doxin Plus ile aynı amaçla kullanılır.
Postacılar yarışlardan sonra kuşların sitresini almak için tercih ederler.
Bazı kuşçularda Orrithosis, Mycoplasmosis ve solunum yolu enfeksiyonlarını engellemek için kullanırlar fakat bu işlemin kuşlara yararı ve zararı tartışılabilir.

3.8 litre içme suyuna 5 cc karıştırılarak 5 gün süresiyle verilir.
Hastalık engellemek için kullanıldığında aynı ölçüde her 2-3 haftada 1-2 gün kuşlara verilir.

DURAMYCİN 324
Solunum yolları enfeksiyonlarının tedavisinde kullanılan bir antibiyotik.
Genelde bu nedenle kullanılan antibiyotiklerle değiştirilerek ilaçların vücuttaki etkisinin azalmasını engellemek için kullanılır.

3.8 litre suya 5 cc karıştırılarak 5-15 (belirtiler devam ettiği süreye göre) gün süresiyle verilir.

ENROXİL
Bu ilaç Baytril'e alternatif olarak kullanılabilir. Kullanılışı hem tablet hemde toz halinde geldiğinden Baytril'e göre daha kolay ve yavrulara karşı o kadar ağır bir ilaç değil.
Paratifo, E-Coli, Orrithosis ve solunum yolu hastalıklarına karşı etkilidir.

Tablet: 1/3 veya 1/2 tablet (kuşun büyüklüğüne göre) günde iki kere 7-10 gün süresiyle.
Toz: 3.8 litre içme suyuna 5 cc karıştırarak 7-10 gün süresiyle.

ERY-MYCİN (Gallimycin)
Tylan'dan daha kuvvetli bir geniş kapsamlı antibiyotik.
Tylan'la aynı kullanım alanı var.

5 cc 3.8 litre içme suyuyla karıştırılarak 7-10 gün süresiyle verilir.

EUROPEAN (Avrupalı) 4/1
Coccidiosis, E-Coli, Paratifo ve Adenocoll sindromuna karşı.
Çok güçlü bir ilaç.
Öteki ilaçlar fayda etmediği zaman kullanınız.

5 cc 3.8 litre içme suyuyla karıştırılarak 7-12 gün süresiyle verilir.

L/S 50
Bazı kuşçular bu iki ilaç karışımı antibiyotiğin solunum yolu hastalıklarına karşı en iyi ilaç olduğunu savunuyorlar.

1 litreye 1 cc karıştırılarak 7-10 gün süresiyle içme suyuyla veriliyor.

NFZ GÖZ TOZU
Göz enfeksiyonları, gagalanıp kelleşen yavrular ve küçük yaralanmalar için bire bir.

Doğrudan yaranın üzerine dökülüyor.

NEOMİX 325
İshali durdurmak için suyla verilen bir antibiyotik.

3.8 litre suya 5 cc karıştırarak 5 gün veriliyor.

NORFLOXACYN
Paratifo ve E-Coli enfeksiyonları için.

3.8 litre suya 5 cc. karıştırarak 7-10 gün arası veriliyor.

OXYTET SOLUABLE (çözülebilir veya eritilebilir)
Çoğu güvercin kitaplarında bahsedilen eski bir ilaç. Ağır Ornithosis hastalıklarına karşı kullanılan toz halinde bir antibiyotik.

2 litre içme suyuna 5 cc karıştırılarak 3-5 gün süresiyle veriliyor.

ROLFLAXİN
Solunum yolunun bakterisel enfeksiyonlarına karşı güçlü bir ilaç.
Mikroplasma, Paratifo ve E-Coli bunlardan bir kaçı.

2 litre içme suyuna 5 cc karıştırılarak 5 gün süresiyle verilir.

SALMOCOXY
Sulfadimidyn, Trimetoprim ve A vitamini taşıyan bu ilaç E-Coli, Paratifo, Coccidiosis ve sindirim yolu bakterisel enfeksiyonları gibi bir çok hastalığa karşı etkili.

2 litre suya 5 cc karıştırılarak 5 gün süresiyle verilir.

SORE EYE OİNTMENT (Merhemi)
Bir çok enfeksiyonu hızla iyileştiren bir antibiyotik merhem.
Kesik, çizik, yara hatta göz çevresindeki Frengi yaraları için bire bir. Göz yaraları, yaşlanması, tek göz soğuğu ve göz enfeksiyonları içinde kullanılıyor. Bunların dışında gagalanmadan kafa yaraları oluşan dişi ve yavru kuşların tedavisindede yardımcı olur.

SPECTAM-50 (Spectinomycin)
Solunum yolları enfeksiyonlarına karşı kullanılan bu ilacın çoğu güvercin
kitaplarında tavsiye edildiği görülür.

3.8 litre suya 5 cc karıştırılarak 6 gün süresiyle kullanılır.

SPİRADAC (Suanovil)
Eskiden kullanılan Sunavol ilacının formülünü takip ederek yapılmıştır.
Orrithosis'e karşı piyasadaki en etkili ilaçtır.

3.8 litre suya 5 cc karıştırılarak 7 gün süresiyle verilir.

SUFANETHAZİNE (Sulmet)
Veterinerler tarafından Kolera, Coccidiosis, Paratifo, ekşi kursak, böbrek enfeksiyonları ve bazı soğuk algınlıklarına karşı kullanılır.
Yine bir Sulfa ilacı olması nedeniyle kullanırken kuşların kalsiyum kaynaklarından uzak tutulması gerekiyor.

2 litre suya 5 cc karıştırarak 3-5 gün süresiyle kullanabilirsiniz.

SULFAMETHOXAZOLE veya TRİMETHOPRİM
(Aynı ilaç)
Çoğu kuşçunun pembe ilaç olarak bildiği bu ilaç Coccidiosis, Paratifo, ekşi kursak, E-Coli ve bazı soğuk algınlıklarına karşı etkilidir.
Kalsiyum kaynaklarından kuşları ilacın kullanım süresi içinde uzak tutmak gerekiyor.

2 litre suya 45 cc karıştırılarak 6 gün süresiyle verilir.

TERRAMYCİN (Teramisin)
Soğuk algınlıklarını ve buna bezer belirtileri (nezle, aksırma etc.) tedavi için kullanılan geniş kapsamlı antibiyotiktir. Kuşçular bu ilacı bir çok hastalık için kullansalarda tedavi etkisi bu alanda kısıtlıdır.

2 litre suya 5 cc karıştırılarak 3-5 gün süresiyle kullanılır.

TRİMETHOPRİM / SULFA
E-Coli, Paratifo ve Coccidiosis'e karşı kullanılan geniş kapsamlı bir antibiyotiktir.
Bu hastalıklara kullanılan ilaçların işe yaramadığı zamanlarda baş vurulacak bir ilaçtır.

3.8 litre suya 5 cc karıştırılarak 5-7 gün süresiyle kullanılır.

TYLAN
Pür Tylosin Tartrate.
Bazen beyaz Tylan olarakta bilinir.
Özellikle nefes yollarında ve bağırsaklardaki bakterisel enfeksiyonlara kullanılır.

2 litre suya 5 cc karıştırılarak 5 gün süresiyle verilir.

TYLOSİNE
Bu ilaç Tylan'ın çözülmüş şeklidir.
Aynı nedenle kullanılır.

3.8 litre suya 5 cc karıştırılarak 5 gün süresiyle verilir.

VETİSULİD
Güçlü bir Sulfa ilacı (kullanım süresi boyunca kalsiyum kaynaklarını kuşlardan uzak tutmayı unutmayın). E-Coli için kullanılıyor. Bazı kuşçuların Coccidiosis ve Paratifo'ya karşıda kullandıklarını duydum.

3.8 litre suya 5 cc karıştırılarak 5 gün süresiyle kullanılıyor.

VET RX
Boğaz hastalıklarına ve soğuk algınlıklarına karşı etkili bir ilaç.

4 litre suya 30 cc karıştırılarak belirtiler gidene kadar veriliyor.
Hazırlayan: Uğur Kurt GÜRSU



İTHAL İLAÇLARIN KULLANIM ŞEKLİ..!
SALMOMIX: Poşetin tamamı 2 litre suya karıştırılrır.Koruma amaçlı 4 ayda 1 gün verilir.Tedavi amaçlı 6 gün üst üste verilir.B u mikrobu daha kısa sürede tedavi edebilecek başka ilaç yoktur bu yüzden süre konusunda ihmalde bulunmayın. Tek kuşa yarım çay kaşığı verilir

COMBIMIX: Poşetin tamamı 2 litre suya karıştırılrır.Koruma amaçlı haftada 1 gün verilir.Tedavi amaçlı 3 gün üst üste verilir. Tek kuşa yarım çay kaşığı verilir.

COCCIMIX: Poşetin tamamı 2 litre suya karıştırılrır.Koruma amaçlı 15 günde 1- 2 gün vereilir.Tedavi amaçlı 5 gün üst üste verilir.Ana ve Babalar yavruya sütü kesip tane kusmaya başlayınca özellikle sulu dışkı yapanlara Ağızdan şırınga ile verilir. Tek kuşa yarım çay kaşığı verilir

ORNIMIX: Poşetin tamamı 2 litre suya karıştırılrır.Koruma amaçlı herhangi bir belirti olduğunda 1.gün.Tedavi amaçlı 2-4 gün üst üste . Tek kuşa yarım çay kaşığı verilir.

FERTIMIX: Poşetin tamamı 2 litre suya karıştırılrır.Üreme öncesi 1 hafta boyunca hergün sonraki hafta gün aşırı verilir.Salmada erkek dişi ayrılmıyorsa sürekli yavru alınıyorsa haftada bir verilir. Tek kuşa yarım çay kaşığı verilir.


TRIKOMIX: Poşetin tamamı 2 litre suya karıştırılrır.Koruma amaçlı 21 günde 2 gün .Tedavi amaçlı 4 gün üst üste verilir.Yeme düşen yavrulara mutlaka koruma amaçlı şırınga ile ağızdan verilmelidir. Tek kuşa yarım çay kaşığı verilir.

COLIMIX: Poşetin tamamı 2 litre suya karıştırılrır.Koruma amaçlı haftada 1 gün verilir.Tedavi amaçlı 5 gün üst üste verilir.Süreklilik çok önemlidir.Sulukta 8 saatden fazla bekletmeyin.Yanlız hasta kuşlara verin. Tek kuşa yarım çay kaşığı verilir.

VITAMIX: Poşetin tamamı 3 litre suya karıştırılrır.Yavrulara arada bir vermeniz sağlıklı gelişmeleri için çok faydalı olaçaktır. Tek kuşa yarım çay kaşığı verilir.

LEVAMIX: Poşetin tamamı 2 litre suya karıştırılrır.4 ayda bir kez verilir .Tek dozda çok etkilidir ancak 15 gün sonra bir doz daha verilerek kıl kurtların kalan yumurtalarını da dökebilirsiniz.
POWERMIX: Poşetin tamamı 2 litre suya karıştırılrır.Yavrular 15 günlükken 1 defa ve yeme düşerken 1 defa olmak üzere 2 kez verilir.1 poşet 20 yavruluktur.En ideali poşeti 2 su bardağı suda eritip şırınga ile doğrudan ağızdan verilir. Tek kuşa yarım çay kaşığı verilir.

ELOKTROMIX: Poşetin tamamı 2 litre suya karıştırılrır.Doğaldır sulukda uzun süre bekleyebilir,bozulma yapmaz.Sık kullanılabilir enrji vrediğinden dolayı özellikle soğuk havalarda verilmelidir. Tek kuşa yarım çay kaşığı verilir.

BİOMIX: Poşetin tamamı 3 litre taze içme suyuna karıştırılır.Sağlıklı gelişimleri için çok faydalıdır.Tek kuşa yarım çay kaşığı verilir.



Halit ŞENTÜRK
Sağlık Memuru 

İÇİNE: COCCIDIOSIS (KANLI İSHAL) Coccidiosis bir bağırsak hastalığıdır. Coccidia neredeyse tüm güvercinlerin ince bağırsaklarında bulunur. Patojen Trichomonads ile birlikte coccidia güvercinlerde en sık rastlanan parazitlerdir. Coccidia'nın sadece çevrede geliştikten sonra bulaşıcı olan kalıcı safhasına ookist denir. Hastalığın Gelişimi Ookist'in vücuda girmesinden sonra gelen safha, bağırsak zarına verdiği zarardır. 4-7 gün içerisinde güvercin ookist'i dışkı yoluyla çıkarmaya başlar. Coccidiosis'in 2 şekli vardır: 1-Asemptomik form En sık rastlanandır. İlk kez ookist'i az miktarda kaptıktan sonra, endogenous uyarımına bağlı olarak, güvercinler savunma mekanizmalarında hastalığa karşı bağışıklık geliştirirler. Bu korumayla ookist alımı vücuda düşük seviyelerde olur ve güvercinler parazitlerle bir çeşit denge içinde yaşarlar ve bu parazitler onları bağırsak hastalıklarına karşı korur. 2-Visible şekil (şiddetli safha) Hastalığın bu şekli daha şiddetli bir gidişat sergiler. Genç, korunmasız kuşlarda ookist'in büyük miktarlarda vücuda alımıyla oluşur ya da kart kuşlarda stres faktörünün etkisiyle sağlığı bozulan güvercinlerde görülür ki bunlar asıl coccidiosis'dir. Hastalığın Semptomları Asemptomik form: Zarar gören kuşlar her ne kadar daha az canlı olsalar da sağlıklı görünürler. Şiddetli safha: Gözler görülür bir şekilde etkilenmiştir. Kötü kokulu, yeşilimsi, sümüksü dışkı ve bazen kanlı ishal olur. Kayıtsızdırlar, tüyleri kabarır ve bol su içerler, fazla yemek yemezler. Hastalığın Tedavisi Asemptomik form: Host-patojen dengesini bozmamak için hastalığın hafif hali tedavi edilmez. Şiddetli safha: Hastalıklı kuşlar chevi-kok la tedavi edilir. Uygun bir diyetle ve vitamin e - b12 ile takviye edilmelidirler. Hastalığın Tanımı Dışkı örnekleri alınarak mikroskobik muayene ile olur. Benzer durumlar Salmonellosis, e-coli, solucan salgını. SALMONELLA (TİFO) Paratyphoid (paratifo) ile aynı özellikleri gösterir. Bu hastalık güvercinler arasında ölümlerin en çok yaşandığı bulaşıcı bakteriyal hastalıklardan birisidir. Patojen Bakteri 1 ya da daha fazla yıl çevrede bulaşıcı olma özelliğini korur. Hastalığın Yayılımı -Hastalığın içerdiği güvercin tozu -Besin kirliliği (böcek, fare vb.) -Yemlik ve sulukların kirli olması -Çiftleşme ve gaga teması -Yumurtaya geçme -Hasta güvercinin yavru beslemesi -Kronik taşıyıcılar: Salmonella enfeksiyonundan kurtularak iyileşmiş görünen güvercinler düzensiz aralıklarla hastalığı saçarlar. Hastalığın Belirtileri Akut Hali: Genellikle genç kuşları etkiler. Yeşil, sümüksü, yumuşak dışkı; karaciğer, böbrek, dalak enfekte olduğunda büyüme geriliği olur. Aşırı zayıflama ve bazı vakalarda da ölüm gerçekleşir. Enfekte olan embriyonlar yumurta halindeyken ya da doğduktan birkaç gün sonra ölürler. Kronik Hali: Genellikle kart kuşları etkiler. İltihaplanma, eklem yerlerinde kalınlaşmaya neden olur. Özellikle dirsek, kanat ve bacak eklemlerinde, denge bozukluğu ve boynun yatmasına sebep olur. Hastalığın Tedavisi Sözü edilen semptomların belirmesi durumunda chloramphenicol-N tedavisine başlanmalıdır. Bazı durumlarda bakteriyolojik muayene sonuçları elde edildiğinde tedaviye ampicilin-t ile değiştirmek gerekir. Tedavi tek tek değil bütün kuşlarda olmalıdır. Tedaviye başlamadan önce ciddi biçimde enfekte olmuş kuşları diğerlerinden ayırın. Çünkü onların iyileşmeleri muhtemel değildir. Hastalığın Tanımı Organ örnekleri ve dışkı örneklerinden oluşan bakteriyolojik muayene ile olur. Benzer Durumlar Paramyxovirüs, ornithosis, cocidiosis, solucan salgını, trichomoniosis. Salmonella dışkılarında patalojik değişiklikler. Dışkı sulu olur, beyaz parçacıklar içerir. HEXAMİTİASİS Hexamitiasis sıvımsı, yapışkan, hatta kanlı ishalin eşlik ettiği bir bağırsak hastalığıdır. Patojen Genellikle yazın ve sonbahar aylarında görülür. İlk olarak bağırsaklara yerleşir. Özellikle dirençleri hala düşük olan yavrular buna karşı eğilimlidirler. Enfekte olmuş kart güvercinler bu hastalığın belirtilerini fazla göstermezler ve fazla etkilenmezler ama paraziti dışkı yoluyla dışarı atarlar. Bunlara kronik taşıyıcı denir. Kuluçka dönemi 4-5 gündür. Hastalığın Semptomları Kötü kokulu, sümüğümsü hatta kanlı ishal. Hasta güvercinler yemeği ve suyu azaltır, isteksiz olurlar. Bu hastalıktan genç güvercinlerin bağırsakları çok şiddetli etkilenir. Hastalığın Tedavisi Hastalığın belirlenmesinden sonra tüm sürü chevi-col+ ile tedavi edilir. Su içme isteği artarsa (kuluçka dönemi ve sıcak havada) ilaçlı suya ek yapılmaz. İlaçlı su tükendiğinde yeni su konur. Tedavi boyunca banyo suyu konulmaz. Hastalığın Tanımı Hexamitae, yeni ölmüş kuşun bağırsak mukozasından alınan örneklerin vücut ısısında mikroskobik muayenesiyle görülür. Yavaş ve kendi çevrelerine dairesel hareketler gösteren trichomonadların aksine bu parazitler düz çizgide hızlı hareketler sayesinde tanınabilir. Benzer Durumlar Paramyxovirüs, e-coli, salmonellosis. ORNİTHOSİS Ornithosis dünyada kuş türlerinin çoğunu etkileyen bir enfeksiyon hastalığıdır. İnsanlara ve diğer memelilere de bulaşabilir. Patojen Chlamaydia psittaci. Chlamaydialar küçük, kendiliğinden yayılamayan, hücreleri işgal eden mikroorganizmalardır. Hastalığı taşıyan toz, nefes yoluyla, dışkı, kirli su ve yemekle, yavruların gaga yoluyla beslenmesi ve gaga temasıyla bulaşır. Hastalığın Semptomları Ornithosis 2 şekilde oluşur: Akut form: Genç güvercinlerde hırıltılı ses, göz kapağında iltihap ve ishal görülür. Kronik hali: Daha çok yetişkinlerde görülür. Ama yetişkinler hastalığın belirtilerini az ya da hiç göstermezler. Hastalığı atlatmış olan güvercinler, insanlar ve genç güvercinler için gizli enfeksiyon kaynağıdır. Hastalığın Tanımı Ölü güvercinlerde karaciğer, göz, hava kesecikleri, dalak parçasında yapılan mikroskobik muayene ile belirlenir. Yaşayan güvercinlerde patojen dışkı muayenesinde görülebilir. Hastalığın Tedavisi Ornithosis tedavisinde senelerdir başarıyla kullanılan chlorotetracyclin+ le sürü tedavi edilir. 25 gün ilaç kesilmez. Tedavi boyunca kalsiyum zengini besinler ilacın etkisini azalttığından kesinlikle verilmez. Güvercinler uçurulmaz. Banyo suyu konulmaz. Benzer Durumlar Salmonellosis, paramyxovirüs. Gözün iltihaplanması. Ağız açık nefes alma. Ciğerler ve hava kesecikleri etkilenir. Ornithosis - Makale Güvercinlerde görülen en yaygın hastalıklardan biridir. Kümeste bu hastalığın bulunması, güvercinlerin hasta olması ya da performansını etkileyeceği anlamına gelmez. Güvercinin Chlamydia (hastalığın kaynağıdır) ile temas halinde olmasına rağmen hastalığın belirtilerini göstermeyebilir. Problem nedir o zaman? Genel olarak kışın tüy dökme dönemi tamamlandığında ve üreme dönemi başladığında uyuyan bakteriler aktif hale gelirler. Bunun nedeni; zor geçen eğitim uçuşları, soğuk, yağmurlu havada uçma, değişen hava sıcaklıkları, aşırı yüklenme ve genel hijyen gibi stresli durumlardır. Bu zamanlarda bakteri bağırsak hücrelerinde, solunum yollarında ve diğer iç organlarda çoğalır. Çoğu zaman güvercin meraklıları yarışlardaki kötü sonuçlardan sonra, güvercinlerini hep aynı şikayet sebebiyle muayeneye getirirler. Bu yüzden, güvercinler için sezon başlangıcında ornithosise karşı hastalığı önleyici, düzenli bir tedavi gerçekleştirmek gerekir. Bazı güvercinlerin bu hastalığa karşı daha hassas oldukları unutulmamalıdır. Tedaviye cevap vermeyen güvercinler diğer sebepler de (kümes yapısı gibi) göz önüne alınarak daha ayrıntılı müşaede edilmelidirler. Güvercinler kondisyon eksikliği gösteriyorsa bunun sebebi genellikle ornithosistir. Ornithosis'in diğer görülen semptomları genelde, yorgunluk,egzersiz yapmama eğilimi, şişmiş bağırsaklar ve genç kuşlarda yavaş gelişimdir. Dr. Carlo Gyselbrecht E-COLİ (KOLİ) Salmonella ve Escherichia Coli enteropothies bakterisinin sebep olduğu, en sık görülen hastalıklardandır. Patojen E-coli insanların ve sıcakkanlı hayvanların sindirim sisteminin bir parçasıdır. Koli bakterisi dışkı yoluyla çıktıktan sonra, bulunduğu yerde çoğalarak aylarca yaşayabilir. Koli bakterisi nefes alırken havada bulunan toz parçacıklarından, kirli su ya da bakterinin bulaştığı besinlerden, hava keseleriyle sindirim sistemine ya da solunum organlarına girer. Hastalığın Gelişimi Patojenik e-coli bakterisinin bol miktarda çoğalması su ve elektrolid kaybına sebep olur. Aynı zamanda patojenik e-coli bakterisi kan dolaşımına girip tek olan organlara yerleşir. Sonuç bir kaç saat ya da bir kaç gün içinde ölümle sonuçlanan colisepticaemia olarak da bilinen bir sistemik bozukluktur. Hastalığın Semptomları Klinik vakalarda anormal derecede zayıflama, neşesizlik, iştahsızlık, kabarık tüyler, kuyruğun aşağı doğru düşük olması (karın bölgesinde ağrısı olduğunu gösterir), solunum bozuklukları gibi sistemik bozukluklar bu hastalığın belirtileridir. Hastalığın Tedavisi Sözü edilen semptomlar görüldüğünde furazolidan+ tedavisine başlanmalıdır. Bakteriyoloji muayenesi ve antibiyogram tedavisi yapılabilir hale geldiğinde tedavi değişikliği gerekebilir. Hastalığın Tanımı Organ örneklerinin bakteriyolojik muayenesi ile olur. Muayene güvercinin ölümünü takip eden ilk 24 saat içinde olmalıdır. Çünkü koli bakterisi hızla ölü kuşun organlarına yerleşir ve hastalığa sebep olan diğer aktif organizmaları göstermek güçleşir. Benzer Durumlar Salmonellosis, hexamitiasis, coccidiosis. Copyright © 2004 Taklaciguvercin.com All Rights Reserved YOUNG BIRD SICKNESS (GENÇ KUŞ HASTALIĞI) Patojen Bu virüs ve bakterileri içeren karma bir enfeksiyondur (özellikle e-coli ve cocci). Patojenler hava, toz, ve kuşların birbirleriyle olan temasından alındığı gibi aynı zamanda içme suyu ve beslenme yoluyla da alınmaktadır. Hastalığın Semptomları Hastalık 2 türlü şekil alır: Ani ölüm hastalığın herhangi bir farkedilir belirtilerinden önce olmaz! Tipik senaryo; genç kuşların salmalarından günlük eğitim için bırakılmalarında ve bunun üzerine 1 saat uçtukları ve sonra salmaya geri döndüklerinde görülür. Çatıya ya da aydınlık bir çıkıntıya inerler; yetiştiricilerin onları salmanın içine indirme teşebbüslerine karşılık vermezler ve bir kaç saat içinde de ölürler. Hastalığın Ölümden Önceki (farkedilir) Belirtileri Semptomların ilk başlangıcı ve ölüm ( 3 günden 1 haftaya kadar süren ) arasındaki dönemde şu semptomlar görülmüştür: Aktivite eksikliği, tüylerin kabarması, iştahsızlık, kilo kaybı, yeşilimsi-sarı dışkı ve kusma. Tedavi Genç Kuş Hastalığına karşı enfeksiyonu önlemek için kullanılabilen bir aşı yoktur. Bununla birlikte hasta kuşlar ADENOSAN'la tedavi edilebilir. Tam vaktinde Adenosan kullanımı, enfeksiyon kaptığı farzedilen kuşlarda, hastalığın patlak vermesini engelleyebilir. 1.ADENOSAN Kullanılır: Genç Kuş Hastalığının ilk belirtilerinde en az 7 gün. Eğer hastalık sonraki aşamalarda tanımlanırsa, bakteri enfeksiyonu için Chemotherapeutic agent ve antibiyotik (tercihen FURAZOLİDON+) faaliyeti gerekebilir. FURAZOLİDON bağısaktaki E.COLİ enfeksiyonuna karşı belirgin faydası olduğunu göstermiştir. 2.ADENOSAN Diğer Genç Kuşlarla Temas Sonucu Enfeksiyon Kaygısı Sonucu Kullanılır: Sürüye yeni genç kuşların gelmesi sürecinde 7 günlük bir periyotta. Uçuş mevsiminde 3 gün, uçuşlardan sonra. 3.Bağırsak Florasında Bir Değişikliğin Kuşları Hastalığın Patlak Vermesine Etki Etmesi Durumunda ADENOSAN Kullanılır: Trichomonads için kuşların tedavisinde, paralel olarak ADENOSAN uygulamasına tedaviden 3 gün önce başlanmasını tavsiye ediyoruz. Hastalığın Tanımı Bu hastalığı içeren patojenler yüzünden sadece deneysel bir teşhis yapmak mümkündür. Benzer Durumlar E-coli, Hexamitiasis. PARAMYXOVİRÜS (SALLABAŞ) Güvercinlerde salgın boyutunda şiddetli bir hastalıktır. Patojen Paramyxovirüs Newcastle (yalancı veba) virüsünün bir benzeridir. Diğer kuşlar için olmamakla birlikte güvercinler için çok fazla patojendir. Hastalığın Gelişimi Güvercinler hasta olmasından birkaç gün sonra burun, boğaz, göz ve dışkıdan virüsü etrafa yayarlar. Kuluçka dönemi 3 günden 21 güne kadardır. Yaklaşık 4 hafta sonra güvercinlerin %30 u hastalığı atlatır. Hastalığın Semptomları İshal, zayıflama, az yeme, çok fazla su alımı hastalığın başlıca belirtileridir. Her iki ayakta da felç, ürkeklik, buynun eğilmesi, denge kaybı, devrilmek, geri geri gitmek görülür. Güvercinlerin çoğu ölür. Hastalığın Tanımı Virüs özellikle tam teşeküllü laboratuvarlarda, ölü kuştan alınan beyin ve böbrek parçalarından tanımlanır. Kuştan, hasta olduktan 2 hafta sonra alınan kan örneğinde antikor kanıtları görülelebilir. Hastalığın Tedavisi Diğer tüm viral hastalıklarla birlikte, hastalığa yakalanan güvercinler için etkili bir tedavi yoktur. Sürüden birinin bu hastalığa yakalandığından şüpheleniyorsanız, hastalığın yayılmasını önlemek için 'tüm' güvercinlere koruyucu aşı uygulanabilir. Görünüşte hasta olan güvercinler diğerlerinden uzaklaştırılmalıdır ve aşılanmamalıdır. Çünkü virüsü yayarak sürünün kalanını aşının koruyuculuğu elde edilene kadar diğerlerini de riske sokar. Savunma sistemlerini güçlendirmek için livimum ve vitamine b12 ile destek tedavi uygulanmalıdır. Benzer Durumlar Salmonellosis Güvercinlerde paramyxovirüsle oluşan merkezi sinir sistemi bozuklukları. Böbreksel bozukluklarla birlikte sıvı içinde dışkı parçacıkları. Bu dışkı parçacıkları bağırsaktan çok böbreksel bozuklukların sonucudur. TRİCHOMONİASİS (CANKER) Trichomoniasis, dünyada güvercin sürülerinde büyük kayıplara yol açan bir hastalıktır. Patojen Trichomonas gallinea, tek hücreli, kendiliğinden üreyen bir parazittir. Nerdeyse tüm güvercinler, gaga ve boğazda yaşayan trichomonadı taşırlar. Hasta olan güvercin dışkı ve tükürükle parazitleri yayar. Yetişkin güvercinler, yavru beslerken hastalığı geçirirler. Hastalığın Semptomları Yavrularda ve yetişkinlerde, canlılıkta önemli bir azalma, uçma isteksizliği, ishal ve boğazın kızarması görülür. Hastalık geliştikçe damak mukozasında sarı noktalar oluşur, bunlar daha sonra sarı tortulara dönüşür. Kanama riski olduğundan tortuları koparmamak gerekir. Hastalıklı kuşun yavrusunda göbek bağı enfeksiyonu ve takiben iç organlara sıçrayan çıbanlar oluşur. Yavrularda 10-14 günlükken keskin kokulu sıvı dışkı ve geç gelişmenin ilk belirtileri gözlenir. Hastalığın Tanımı Yaşayan ya da yeni ölmüş güvercinin boğaz mukozasının mikroskobik incelenmesinde ortaya çıkar. Kadavrada ölümden sonra 20 saate kadar patojeni görmek mümkündür. Hastalığın Tedavisi Trichomonadlar tanımlandığında tüm sürü chevi-col+ ile tedavi edilmelidir. Su tüketimi artarsa (sıcak yüzünden) ilaçlı suya ek yapılmaz. İlaçlı su tüketildiğinde yeni, taze karışım yapılır. Tedavi boyunca banyo suyu konulmaz. Benzer Durumlar Yetişkin güvercinlerde boğazın içindeki beyaz noktalar trichomonas değildir. Beyaz ve sarımsı gri arasındaki nodüller aslında salyaya aittir ve zararsızdır. Kanama riskine karşı oynamamak gereklidir. Trichomonas boğazdaki sarınoktalar dışında başka semptom göstermez Boğazdaki tortular trichomonas, gaga kenarındaki yaralar frengi hastalığından kaynaklanır. GÜVERCİN HASTALIKLARI DEVAMI -2- HASTALIKMI ODA NE? HAEMOPHILLUS Bu hastalığın nedeni Haemophillus adlı bir bakteridir. Bu bakteri güvercinlerimizin solunum yollarına yerleşerek burada çeşitli sorunlara yol açar. Hastalığın en önemli belirtisi kuşun her iki göz kapağında belirgin şişme ve göz sulanması ile birlikte gözlerde ve burunda akıntı gözlenmesidir. Bu hastalığı, diğer CRD hastalıklarına bağlı göz sorunlarından ayıran en önemli özellik hastalığın her iki gözde aynı anda görülmesidir. Ayrıca gözün iç dokusunda şişme vardır. Bunun yanı sıra solunum yollarında çeşitli problemler vardır. Nefes alma güçlüğü, aksırma vb. Hastalık doğrudan temas veya hastalık mikrobunu taşıyan göz ve burun akıntılarının salma tabanında biriken toz ve dışkılara bulaşarak, kuşlarımızın yedikleri yem ya da içtikleri sulara taşınması yolu ile yayılır. Hastalığın tedavisinde antibiyotikler olumlu sonuç vermektedir. Özellikle Tetracyline grubu antibiyotikler kullanılmaktadır. GEOSOL TOZ Oxytetracyline etken maddeli bir ilaçtır. Vetaş ilaç firmasının bir üretimi olup, veteriner ilaçları satan eczane ve ecza depolarında bulunur. Ticari şekli 20 ve 100 gr’lık kavanozlar halindedir. Güvercinler için 2 litre içme suyuna yarım ölçek karıştırılarak kullanılabilir. İlaç 5 gün süre ile uygulanır. HAEMOPROTEUS GENEL BİLGİLER Haemoproteus adı verilen protozonun neden olduğu bir hastalıktır. Bu protozonun, Haemoproteus Columbae, Haemoproteus Sacharrovi, Haemoproteus Maccallumi adı ile bilinen üç türü güvercinleri etkilemektedir. Sınıflamada hayvanlar grubuna dahil olan Protozonlar, basit yapılı mikroskobik canlılardır. Binlerce türü bulunan bu canlılar, insanda ve hayvanlarda çeşitli hastalıklara neden olabilmektedirler. Hastalığın yayılabilmesi için bu protozonun, güvercinin vücuduna girmeden önce ara konak görevi görecek bir canlının içinde gelişim göstermesi gerekmektedir. Bu canlı, bütün güvercin yetiştiricilerinin çok iyi tanıdığı atsineğidir. Hippobosca Equina veya Pseudolynchia Canariensis bilimsel adı ile tanılan atsineği, Haemoproteus hastalığının taşıyıcı ve bulaştırıcısıdır. Hastalık bu nedenle daha çok yaz aylarında karşımıza çıkar. Yabani güvercinlerin büyük bir yüzdesi bu mikrobu ( protozonu ) taşımaktadır. BELİRTİLERİ Hastalığın belirtileri Plasmodiosis ( sıtma ) hastalığına çok benzer. Hatta tamamen aynı belirtilere sahip olduklarını da söyleyebiliriz. Bu nedenle her iki hastalığı birbirinden ayırabilmek oldukça zordur. Bu konuda kesin tanı kan analizleri sonucu verilebilmektedir. Ateş yükselir 43 dereceye kadar çıkar ve nöbetler halinde tekrarlanır. Sarımtırak renkli ve beyaz posalı ishal şeklinde bir dışkı gözlenebilir. Hasta kuşlarda genel olarak bir güçsüzlük hali vardır. Uçma isteği azalır, performans tamamen düşer. Hastalık yapıcı mikrop kuşlarımızın kan hücrelerine saldırarak bu hücrelerin bozulmasına neden olur. Kanda alyuvarların içine giren mikrop burada çoğalır ve alyuvarların bozulup patlamasına neden olur. Alyuvarların oksijen taşıyıcı gücü azalır. Solunum sıklığı artar. Buna bağlı olarak kuşlarda anemi ( kansızlık ) gözlenir. Kuşlarımızın diğer bütün hastalıklara karşı direnci azalır ve başka hastalıklar kendini göstermeye başlayabilir. Haemoproteus’da ölüm pek görülmez ancak yan hastalıklara karşı uyanık olmak gerekmektedir. BULAŞMA ŞEKLİ Atsinekleri aracılığı ile bulaşan bir hastalıktır. Atsineği hastalığı taşıyan bir güvercinden kan emer ve bu işlem sonrası mikrobu alır. Mikrop sineğin vücudu içinde bir gelişim seyri izler ve son olarak sineğin tükürük bezlerine ulaşır. Yeni bir kan emme seansı sırasında ise buradan başka bir güvercine bulaştırılır. Güvercinin vücuduna giren mikrop 6 hafta kadar sürecek bir süreç sonucu olgunlaşır ve hastalığı bulaştırabilecek konuma gelir. Ancak güvercinde hastalık belirtileri mikrobun alınmasını takiben 15 – 30 gün sonra görülmeye başlar. Hastalıktan korunabilmek için özellikle yaz aylarında atsineklerine karşı önlemler alınmalıdır. Salmanın tel kafesle kapatılarak sineklerin girişi engellenebilir. Kuşlarınızın yabani güvercinlerle olan temasını tamamen kesmeniz gerekmektedir. HASTALIĞIN TEDAVİSİ VE KULLANILABİLECEK İLAÇLAR Bu hastalığın tedavisinde kullanılan ilaçlar, Plasmodiosis ( sıtma ) hastalığında kullanılan ilaçların aynısıdır. Bu ilaçlar, quinin ( kinin ) türevleri olan Clorquine, Primaquine ve Quinacrine etken maddesine sahip ilaçlardır. Güvercinler için üretilmiş bu etken maddeleri taşıyan ilaçlar yurdumuzda bulunmamaktadır. Beşeri ( insanlar için üretilmiş ) ilaçlar ise ticari biçimde eczanelerde satılmamaktadır. Bu tür ilaçlar sadece İl Hıfzıssıhha Müdürlüklerinden temin edilebilmektedir. Yurtdışında bu amaçla üretilmiş ilaçlar arasında en bilinenleri şunlardır. ARALEN TABLET Primaquine etken maddelidir. Güvercinlerde sıtma ( plasmodiosis ) ve Haemoproteus tedavisinde kullanılmaktadır. 1.5 litre içme suyuna 1 tablet atmak uygundur. Tedaviye her gün yenileyeceğiniz sularla 10 – 30 gün kadar devam etmek gerekmektedir. Bu ilaç daha çok posta güvercini yetiştiricileri tarafından yarış öncesi hastalıktan korunabilmek ve eğer bir hastalık varsa bunun etkilerini yok edebilmek amacı ile kullanılmaktadır. Bu amaçla daha düşük doz uygulanmaktadır. Bu doz hastalığı tedavi edici değildir. Bu amaçla kullanılan doz, yarış dönemi öncesi 4.5 litre suya 1 – 2 tablet karıştırmak ve 10 – 21 gün süre ile vermektir. Yarış dönemi sonrasında ise koruyucu amaçlı olarak haftada 1 – 2 gün aynı doz tekrarlanabilir. ATABİRİN TABLET Quinacrine HCL etken maddeli bir ilaçtır. Güvercinlerde sıtma ( plasmodiosis ) ve Haemoproteus tedavisinde kullanılmaktadır. Bu ilaç daha çok posta güvercini yetiştiricileri tarafından yarış öncesi hastalıktan korunabilmek ve eğer bir hastalık varsa bunun etkilerini yok edebilmek amacı ile kullanılmaktadır. Bu amaçla daha düşük doz uygulanmaktadır. Bu doz hastalığı tedavi edici değildir. Bu amaçla kullanılan doz, yarış dönemi öncesi 4.5 litre suya 1.5 – 3 tablet karıştırmak ve 10 – 21 gün süre ile vermektir. Bu doz, 4.5 litre başına 200 mg etken madde içermektedir. Yarış dönemi sonrasında ise koruyucu amaçlı olarak haftada 1 – 2 gün aynı doz tekrarlanabilir. JEDDS QUİNİE POWDER Kinin etken maddelidir. Toz halinde olan ilaç kuşların içme sularına karıştırılarak kullanılır. 2 litre suya yarım çay kaşığı kadar karıştırmak uygundur. Tedaviye 10 gün devam edilmelidir. İçme suları her gün taze olarak hazırlanmalıdır. Her çay kaşığı ( 5 gr ) 150 mg kinin bulundurur. TUBERCULOSIS (VEREM) GENEL BİLGİLER Güvercinlerde görülen verem hastalığıdır. Mycobakterium avium adlı bir bakterinin neden olduğu bu hastalık, yaygın ve bulaşıcı bir özellik taşır. Söz konusu bakterinin 20 kadar çeşidi bulunmakla birlikte yaygın olarak 3 tipi ile karşılaşırız. Bunlar insanda, sığırlarda ve kuşlarda hastalığa neden olan türlerdir. İnsanda ve sığırlarda görülen türü kuşlarda görülmez ancak bazı papağanlar bu durumun istisnasıdır. Kuşlarda görülen türü ise insanda ve sığırlarda da görülür. Bu nedenle kuşlardan insana ve diğer bazı memeli hayvanlara bulaşabilen bir hastalıktır. Hatta yabani güvercinlerin hastalığın ciddi birer taşıyıcısı olduğunu ve hastalığı hayvanlara bulaştırmada önemli bir rol oynadıklarını söyleyebiliriz. Yavaş gelişen sinsi bir hastalıktır. Kuşlarımız hastalığı bir süredir taşıyor olmakla birlikte belirtileri oldukça geç fark edilmeye başlar. Zamanla belirginleşen ağırlık kaybı, solgunluk hastalığın dikkat çekici özelliğidir. Tedavisi olmayan bir hastalık olup genellikle ölümle sonuçlanmaktadır. BELİRTİLERİ Ağırlık kaybı ve ciddi zayıflama ile birlikte, gözlerde, tüylerde solgunluk ve matlaşma, ağız içi mükozasında belirgin renk kaybı gözlenir. Kansızlık, ishal, baş tüylerinin kısmen dökülerek kelleşmesi, elle yoklandığında göğüs kemiğinin keskin kenarının kolayca hissedilmesi gibi belirtilerin yanı sıra, mikrop bölgesel lenf bezlerinde şişme ve yerel yaralara neden olabilir. Güvercinin iç organlarında özellikle karaciğer ve dalakta sarı – yeşil peynirimsi yumrular şeklinde doku yapısı değişiklikleri meydana gelir. Bunlar ölü kuşlar üzerinde yapılacak inceleme ile tespit edilebilirler. Ayrıca yaşayan kuşlarda yapılacak kan analizi hastalığın kesin teşhisini sağlar. BULAŞMA ŞEKLİ Hasta kuşların dışkıları hastalık mikrobunu taşır. Bunların sağlıklı kuşlarımızın tükettikleri yem ve içme sularına karışması hastalığın yayılmasını sağlar. Mikrobun salmalarımızdaki güvercin tozu dediğimiz beyaz toza bulaşarak solunum yolu ile de alınması mümkündür. Kuşlarımızın bu mikrobu toprak, mineral taşları ve grit gibi kaynaklarını yerken de alabilir. Kötü hijyenik koşullar, salmaların güneş ışığı görmemesi örneğin bodrum, depo gibi güneş görmeyen kapalı alanlarda kuş yetiştirilmesi gibi olaylar hastalık için uygun ortam yaratırlar. Salmanızın serçe, sığırcık, yabani güvercin gibi kuşlara açık olması kuşlarınıza hastalık bulaşma riskini artırır. TEDAVİSİ Ne yazık ki tedavisi olmayan bir hastalıktır. Hasta kuştan insana da mikrop geçme durumu olduğu için tedaviye çabalamak anlamsız ve zararlı olabilir. Eğer kuşunuzun hastalığının Tuberculosis ( verem ) olduğuna eminseniz bu kuşu hemen ayırmak ve söylemeye de dilim varmıyor ama imha etmek yapılacak en doğru yoldur. Çünkü hastalığı iyileştirme ihtimalimiz yoktur ve ölüm kaçınılmaz sondur. İmha yöntemi olarak öldürmek ve yakarak yok etmek önerilmektedir. HEXAMİTİASİS GENEL BİLGİLER Güvercinlerde Hexamit columbae adı verilen bir protozonun neden olduğu hastalıktır. Sınıflamada hayvanlar grubuna dahil olan Protozonlar, basit yapılı mikroskobik canlılardır. Binlerce türü bulunan bu canlılar, insanda ve hayvanlarda çeşitli hastalıklara neden olabilmektedirler. Hexamitiasis hastalığına güvercinlerin yanı sıra tavuklar, hindiler, bıldırcınlar, keklikler, ördekler ve bazı kuş türlerinde de rastlanmaktadır. Ancak diğer türlerde hastalığa neden olan Hexamit protozonu daha farklıdır. Hastalığın karakteristik özelliği bağırsak iltihabına bağlı olarak gelişen ishal ve özellikle de kanlı ishaldir. Hastalık daha çok yaz aylarında yaygınlık kazanmakta ve özellikle genç kuşlarda daha fazla görülmektedir. Hastalığın yayılmasını önlemek için salma içi hijyenik koşullara dikkat edilmesi çok önemlidir. BELİRTİLERİ Hastalık ilk belirtisini kusma ile gösterir. Yenilen yemlerin kusulması hastalığın bir başlangıç belirtisi olmakla birlikte, mutlak değildir. Yani bu hastalığa yakalanan kuşlar mutlaka kusacak diye bir koşul yoktur. Ayrıca bu kusma başka nedenlerle olabilecek kusmalarla karıştırılabilir. Bu nedenle kusmayı takip eden günlerde yapılacak gözlemler önemlidir. Hasta kuşlarda ilk dikkati çeken özellik dışkılarının sulu ve köpüklü oluşudur. Daha sonraki aşamalarda gelişen bağırsak iltihabına bağlı olarak dışkıda kan gözlenebilir. Dışkının diğer bir özelliği de normalden daha fazla kötü bir kokuya sahip olmasıdır. Hasta kuşların ağız içi incelemesinde ağız içi mükozasında yara saptanabilir. Hastalığın gelişimine bağlı olarak, kuşlarda kayıtsızlık, bir kenara çekilip tüy kabartma ve düşünme hali ortaya çıkar. Kuşun yeme karşı ilgisi azalır ve hasta kuş daha az yem tüketmeye başlar. Buna karşın su tüketiminde bir artma vardır. Hastalığın tedavisine geç başlanması durumunda kuşlarımızda belirgin bir kilo kaybı gözlenir. Kilo kaybı özellikle genç kuşları fazlasıyla etkiler ve ölümler gelebilir. Ölüm öncesi kuşlarda titreme hali gibi bir durum saptanabilir. Aşırı kilo kaybına uğrayan kuşlarımızın tedavisini yapıp bu hastalığı ortadan kaldırsak bile kilo kaybından kaynaklanan gelişim noksanlığı bu kuşlarımızı kalan ömürleri boyunca etkiler. BULAŞMA ŞEKLİ Hastalık mikrobu, hasta kuşların dışkıları yolu ile yayılır. Dışkıda bol miktarda bulunan mikrop, bir şekilde kuşlarımızın yediği yemlere veya içtiği sulara bulaşabilir. Mikrop bulaşmış yiyeceği yiyen ya da içen kuş mikrobu alır. Mikrop vücuda girdikten sonra kuluçka süresi 4 – 5 gün kadardır. Yani mikrobun alınmasını takiben 5 gün kadar sonra hastalık belirtileri kendini göstermeye başlar. HASTALIĞIN TEŞHİSİ Hexamitiasis hastalığında hastalık belirtileri diğer güvercin hastalıklarından, Salmonella, E. Coli, Coccidiasis ve PMV1’e benzerlik gösterir. Bu nedenle kesin teşhis önemlidir. Hasta kuşların dışkılarında yapılacak mikroskobik inceleme sonucu hastalığın kesin tanısı yapılabilir. HASTALIĞIN TEDAVİSİ İlaçla tedavi edilebilen bir hastalıktır. Hexamitiasis tedavisinde, Ronidazole, Metranizadol, Dimetridazole etken maddeli ilaçlar kullanılmaktadır. Bu etken maddeleri taşıyan güvercinler için özel üretilmiş ilaçlar yalnız yurt dışında bulunmaktadır. Yurdumuzda bunlardan sadece metronizadol etken maddeli olan bazı ilaçlar beşeri ilaç ( insanların tüketimi için hazırlanan ) olarak bulunmaktadır. Dozaj ve kullanım biçimi ayarlanarak bu ilaçlardan yararlanılabilir. Aşağıda ilk önce yurt dışında bulunan şekilleri tanıtıldıktan sonra ülkemizde bulabileceğimiz türleri hakkında da bilgi verilecektir. Bu iki ilaç Ronidazole etken maddesine sahiptir: RİDZOL-S : Toz şeklinde olan ilaç, Jeeds European firmasının bir üretimidir. %10’luk konsantreye sahip olan ilaç 4.5 litre suya bir çay kaşığı karıştırılarak 7 gün süre ile kullanılır. Yurtdışı fiyatı 20 –60 Dolar’dır. DACZAL TABLET : Dac Firmasının bir üretimi olan ilaç 5 mg’lık tabletler şeklindedir. Güvercin başına 1 tablet düşecek şekilde 7 gün süre ile verilir. Yurtdışı satış fiyatı 11.95 Dolar’dır. Bu iki ilaç Metranidazole etken maddesine sahiptir: FİSHZOLE TABLET : Thomas lab firmasının bir üretimi olan ilaç, tablet başına 250 mg ilaç bulundurmaktadır. Kuş başına yarım tablet 3 gün süre ile verilebilir ya da 4.5 litre suya 8 tablet atılarak 5 gün süre ile kuşlara içirilir. Yurtdışı satış fiyatı 15.95 Dolardır. FLAGYL : Jeeds European firmasının bir üretimi olan ilaç, toz şeklindedir. 4.5 litre suya bir çay kaşığı kadar karıştırılarak 8 gün kadar kullanılır. Yurtdışı fiyatı 20 – 55 Dolardır. Bu ilaç, Dimetridazole etken maddesine sahiptir: HARKANKER SOLUB : Harkanker firmasının üretimi olan ilaç,toz şeklinde olup kuşların içme sularına karıştırılarak kullanılmaktadır. Bir poşet ilaç 4.5 litre suya karıştırılarak kuşlara 7 gün süresince verilir. Yurtdışı satış fiyatı 12.95 Dolar’dır. Ülkemizde bu etken maddelere karşılık gelen beşeri ilaçlar : Ülkemizde yukarda belirtilen 4 etken maddeden sadece Metranidazol içeren beşeri ilaç (insanların tüketimi için hazırlanmış) bulunmaktadır. Bu etken maddeyi taşıyan ilaçlar arasında Metrajil, Flagly ve Nidazol sayılabilir. METRAJİL : 250 mg’lık tablet şeklindedir. Kuş başına yarım tablet 3 gün süre ile verilebilir ya da 4.5 litre suya 8 tablet atılarak 5 gün süre ile kuşlara içirilir. Tabletler suya atılmadan önce havanda dövülüp toz haline getirilmelidir. FLAGLY SÜSPANSİYON : 125 mg’lık toz halindedir. Su ile karıştırılıp şurup haline getirildikten sonra, kuşların içme sularına bir litre suya günlük olarak 5 ml karıştırılır. Tedaviye 3 gün süre ile devam edilir. NİDAZOL : 250 mg’lık tablet şeklinde olanı kullanılmalıdır. Kuş başına yarım tablet 3 gün süre ile verilebilir ya da 4.5 litre suya 8 tablet atılarak 5 gün süre ile kuşlara içirilir. Tabletler suya atılmadan önce havanda dövülüp toz haline getirilmelidir. Kronik Solunum Yolu Hastalıkları Chronic Respiratory Disease İngilizce adından kısaltılarak CRD adı ile anılan ve Türkçe’ye “kronik solunum yolları hastalıkları” olarak çevirebileceğimiz bu hastalık tek bir hastalığın adı değil, solunum yollarında görülen bütün hastalıkları kapsayan ortak bir adlandırmadır. Güvercinlerde görülen CRD hastalıkları 3 tanedir. Bu yazı kapsamında söz konusu 3 hastalık hakkında bilgi verilecektir. Bu hastalıklar şunlardır ; 1 ) Ornithosis 2 ) Coryza 3 ) Mycoplasmosis Solunum yollarında görülen bu hastalıklar güvercinlerde çok yaygındır. Kış aylarında havanın soğumasına paralel olarak bu hastalıklarda da artma gözlenir. Bu hastalıklar aslında pek çok faktörün karşılıklı etkileşimi sonucu gelişmektedir. Kuşlarımız için öldürücü bir hastalık görünümü sunmamakla birlikte bazı ağır vakalar ölüm riski taşımaktadırlar. Ancak asıl sorun CRD hastalıklarının, başka hastalıklarla birlikte görülme eğiliminde olmasıdır. Bu durum kuşlarımızda ciddi güç kaybı yaratmakta ve hayati risk tehlikesi artmaktadır. Kuşlarımızda görülen uçuş yeteneklerinin azalmasının en önemli nedenleri arasında CRD hastalıkları gelmektedir. Stres etmenleri, kötü hijyenik koşullar vb. hastalığın gelişmesinde çok önemli rol oynarlar. Bu etkenler yok edilmediğinde hastalık geçmiş gibi görünse bile her zaman tekrarlama eğilimindedir. Şimdi bu hastalıkları tek tek ele almak istiyoruz. ORNİTHOSİS GENEL BİLGİLER Chlamydia Psittaci adı verilen bir bakterinin neden olduğu hastalıktır. Psittacosis adı ile de bilinen bu hastalığa, bazen etken olduğu mikrop nedeni ile Chlamydia hastalığı da denilmektedir. Aslında bir solunum yolları hastalığıdır. Güvercinlerde dikkat çekici belirtisi gözlerde olduğu için bir göz hastalığı olarak algılanır. Güvercinler arasında yaygın olarak gözlenen hastalıklardan biridir. Bir çok kuş türünde gözlenen bu hastalık dünya çapında yayılmıştır. Diğer evcil olmayan kuş türleri hastalığı taşıyıcı rol oynamaktadırlar. Kuşların yanı sıra insan ve diğer memeli hayvanlarda da görülmektedir. Yaygın olarak papağanlar, güvercinler, hindiler ve ördeklerde rastlanır. Chlamydia Psittaci kendi içinde hem RNA hem de DNA bulunduran bir bakteri olmakla birlikte üreyebilmek için içinde bulunduğu vücuttan bu maddeleri almak durumundadır. Bunun sonucu olarak vücut hücrelerinde bozulmalara neden olur. BELİRTİLER Hastalık uzun süre belirgin bir belirti vermeyebilir. Bu nedenle gözden kaçar ve dikkat edilmez. Ancak kuşun güç kaybına bağlı olarak kendini birden ortaya koyabilir. İlk aşamalarda kuşlarımızdaki performans eksikliğinin yaygın sebebi olabilir. İyi uçan bir kuşumuzun belirgin başka bir neden olmaksızın uçuş gücünün düşmesi dikkatimizi çekmelidir. Yavru kuşlarda yavaş gelişme durumu dikkat çekicidir. Hastalık, sonraki aşamalarda iştahsızlık, tüy kabartma, kilo kaybı, karışık tüyler, titreme, gerginlik hali, yeşilimsi ishal ve solunum yolları sorunları ile kendini gösterir. Daha ağır vakalarda mikrop karaciğere yayılır ve burada iltihaba neden olur. Bu aşamada hastalık ölümcül olabilir. Hastalığı geçiren ve tedavi olan kuşlar kısmen bu mikroba karşı güç kazanırlar ve tekrar bu hastalığa yakalanma riskleri azalır. Mikrop vücuda girdikten bir süre sonra gözlerde ve özellikle de tek gözde yaşarma ve akıntı ile kendini belli eder. Aslında başka belirtileri olmakla birlikte bunlar genellikle dikkatten kaçmaktadır. Böyle olduğu için Ornithosis sanki bir göz hastalığı gibi algılanmakta ve bir çok kaynakta Ornithosis ( one eye cold ) olarak belirtilmektedir. ONE EYE COLD ( TEK GÖZ SOĞUK ALGINLIĞI ) Chlamydia Psittaci mikrobun gözlere yayılması durumunda ilk belirtiler gözde yaşarma ve akıntıdır. Daha sonra kuşun gözünün etrafı tam yuvarlak bir halka şeklinde hafif şişer ve kızarır. Su toplamış gibi bir görünümü vardır. Genellikle tek gözde ortaya çıkar. Bu nedenle hastalığa İngilizce “One Eye Cold” denilmektedir. Tedavi edilmediği taktire bu kızarıklık gözün etrafına doğru yayılır ve genişler. Gözdeki yaşarma ve akıntı mikropludur ve mikrobun etrafa bulaşmasına yol açar. Güvercinlerde gözlerde belirti veren diğer bir hastalık olan Coryza ile karıştırılmamalıdır. Bazı durumlarda gözdeki enfeksiyon körlük ile sonuçlanabilir. BULAŞMA ŞEKLİ Kuşların mikrop taşıyan göz akıntıları salmalarımızın içinde bulaşmaya neden olurlar. Mikrop salma içindeki güvercin tozu dediğimiz beyaz toza bulaşarak taşınır. Solunum yolu ile diğer kuşlara geçer. Hasta kuşlarla aynı banyo suyunda yıkanan diğer kuşlar hastalığı kapabilirler. Bu hastalığın önemli bir özelliği insana da bulaşmasıdır. Eğer güvercininizden mikrop kapmak istemiyorsanız dikkat etmeniz ve hasta kuşlarınızı süratle tedavi etmeniz gerekmektedir. Güvercin tozunun solunması yolu ile mikrop insana geçebilmektedir. Hastalık mikrobu güvercin tarafından bırakıldıktan sonra 48 saat kadar salma içinde aktif konumdadır. Bu süre içinde mikrop alınırsa mikrobu alan insanın hassaslığına bağlı olarak 5 – 14 gün arasında hastalığın ilk belirtileri görülmeye başlar. İnsandaki belirtiler gribe benzer. Ateş, baş ağrısı, göğüs ağrısı, yorgunluk, kuru öksürük ve bazı vakalarda mide bulantısı ve kusma görülür. HASTALIĞIN TEŞHİSİ Hastalığın kesin teşhisi kan tahlili ile yapılabilir. Ölü kuşlar üzerinde yapılacak otopside karaciğerde yapılacak inceleme ile belirlenebilir. HASTALIĞIN TEDAVİSİ VE KULLANILABİLECEK İLAÇLAR Bakteri nedenli bir hastalık olduğundan antibiyotiklerle tedavi edilebilmektedir. Antibiyotik uygulaması oldukça olumlu sonuçlanmaktadır. Çeşitli antibiyotikler bu amaçla kullanılabilir. Yurt dışında bu hastalık için üretilmiş olan güvercin ilaçlarında yaygın olarak Chlortetracyline ve Doxycyline etken maddeli ilaçlar kullanılmaktadır. Ayrıca kuşların multivitamin takviyesine gereksinimleri vardır. Tedavi sırasında kuşların kalsiyum kaynaklarından ( grit taşları, gaga taşları vb) uzak tutulması gerekmektedir. Çünkü kalsiyum Chlortetracyline’nin ve Doxycyline’nin etkisini azaltmaktadır. Yumurtlama dönemlerinde olan kuşlarda bu ilaçlar kullanılmamalıdır. DEVAMİSİN OBLET Chlortetracyline Hydrochloride etken maddeli bir ilaçtır. Her oblette 500 mg etken madde bulunur. 12 Obletlik ambalajlar halinde piyasada satılmaktadır. Güvercinlerde tüm CRD hastalıklarında kullanılabilir. Vetaş ilaç firmasının bir üretimidir. Veteriner ilaçları satan eczane ve ilaç depolarında bulunur, Güvercinler için kullanılabilecek doz, kuş başına günde 15 Mg’dır. Bu dozu sağlayabilmek için 2 litre suya Œ tablet karıştırmak uygun olabilir. DOXİVET –10 SOLÜSYON Doxycyline Hiklat etken maddeli bir ilaçtır. Farmavet ilaç firmasının bir üretimidir. 1 ml ilaçta 100 mg etken madde bulunur. Güvercinlerde tüm CRD hastalıklarında kullanılabilir. Veteriner ilaçları satan eczane ve ilaç depolarında bulunur. Ticari şekli 1 ve 5 litrelik ambalajlar halindedir. Güvercinler için kullanılabilecek doz, kuş başına günde 25 Mg’dır. Bu dozu sağlayabilmek için 2 litre suya œ ml karıştırmak uygun olabilir. TERRAMYCİN GÖZ MERHEMİ Beşeri ( insanlar için üretilmiş) bir ilaçtır. Pfizer firmasının bir üretimi olup, eczanelerde bulunur. Etken maddesi, Oxytetracyline ve B vitaminidir. Antibakteriyel etkili bu merhemin deri ve göz için olan iki tipi bulunmaktadır. Göz için olanı güvercinlerde One eye cold hastalığında haricen yani dışarıdan sürülmek sureti ile kullanılabilir. Günde 1 – 2 kez dıştan göze sürülür. Ticari şekli 3.5 gr’lık tüpler halindedir. BAVİTSOLE ORAL SOLÜSYON Bayer ilaç firmasının bir üretimidir. Veteriner ilaçları satan eczane ve ecza depolarında bulunur. A, D3, E ve C vitaminleri bulunduran kompleks bir ilaçtır. Güvercinlerde her türlü vitamin eksikliklerinde, çeşitli hastalıkların tedavisinde takviye olarak ve sulfa grubu ilaçlar ile antibiyotiklerin yanında destekleyici olarak kullanılabilir. Bu ilacı tercih etmemin önemli bir nedeni içinde kalsium bulundurmamasıdır. Böylece sulfa grubu ilaçlar ile bazı antibiyotiklerin yanında kullanılması gayet uygundur. Ticari şekli 1 litrelik solüsyon halindedir. Güvercinler için 1 litre içme suyana 10 kuş hesabıyla 1 cc ilaç katılarak kullanılabilir. İlaç kullanımına 5 gün devam edip bir süre ara verdikten sonra tekrar başlanabilir. CORYZA ( CATARRH ) GENEL BİLGİLER “Akut Nezle” adı ile Türkçeleştirebileceğimiz bu hastalığa Hemophilus İnfluenzae adlı bir bakteri neden olmaktadır. Kış aylarında daha çok görülen bir hastalıktır. Hastalığın mikrobu güvercinin üst solunum yollarına yerleşir ve çeşitli rahatsızlıklar yaratır. Çoğu zaman Ornithosis ve mycoplasmasis ile bağlantılı olarak gelişir. Hızlı bir gelişme gösterir. Hassas bazı kuşlarda mikrobun vücuda girişinden itibaren 3 gün içinde hastalığın belirtileri görülmeye başlar. BELİRTİLER Başlangıçta kuşun boğazda sümük salgısı vardır. Boğaz, gırtlak ve burunda sümük benzeri bir balgam oluşur. Bu oluşum gaga üzerinde ya da kenarında gözlenebilir. Kuşun gagası açıldığında bu balgam, dil ve damak arasında, tel gibi şerit halinde uzanır. Kuşta solunum zorluğu, hırıltılı soluma, ses çıkartırken hırıltılı tonlar gözlenebilir. Sulu yeşilimsi bir ishal ile birlikte ağırlık kaybı, uçma isteksizliği ve yavru veriminde düşme vardır. En belirgin özellik, burun akıntısı ve her iki gözde de yaşarmaların olmasıdır. Burun akıntısı ve sümük kokuludur. Sinüslerde şişme gözlenir. Buna bağlı olarak kuşun yüzünde ve özellikle göz altlarından buruna doğru olan bölümlerde, alın kısmında hissedilir bir şişme oluşur. Öldürücü bir hastalık değildir. Bu hastalıktan ölüm oranı oldukça düşüktür. Ancak güvercinlerde ciddi strese neden olan bu durum diğer hastalıkların ortaya çıkma ihtimalini hızlandırır. BULAŞMA ŞEKLİ Diğer evcil olmayan kuşlarla her türlü temasın kesilmesi gerekir. Bu kuşlar mikrobu taşıyıcıdırlar. Hasta kuşların akıttıkları göz yaşı ve sümük gibi salgılar mikropludur. Bu salgıların kuruyup toz haline gelmesi ve bu tozun solunması yolu ile hastalık bulaşabilir. Ayrıca aynı salgıların içme suyuna bulaşması ile bu suları içen kuşlarda hastalanabilirler. Doğrudan temas ise başka bir bulaşma yoludur. Eğer salmanızda bir güvercin hastalandıysa mikrobun bütün salmaya yayıldığını düşünerek önlem almanız gerekmektedir. Temizlik, salma içinde havadar bir ortam yaratılması rutubetin önlenmesi ve hijyenik koşullara uyulması hastalık riskini azaltacaktır. HASTALIĞIN TEŞHİSİ Kesin olarak teşhis edebilmek için burun veya göz akıntısının laboratuvar analizi gereklidir. HASTALIĞIN TEDAVİSİ Bakterilerin neden olduğu bir hastalık olduğu için antibiyotiklerle tedavi edilebilmektedir. Antibiyotiklerin yanı sıra vitamin takviyesi de önemlidir. Ornithosis için kullanılan ilaçlar aynen Coryza için de kullanılabilir. Farklı olarak Tylosin ve Eritromycin etken maddeli antibiyotikler ilave edilebilir. Vitamin olarak yukarda bahsettiğimiz Bavitsol oral solüsyon verilmelidir. TYLAN SOLUBE Tylosin etken maddeli bir antibiyotiktir. Lilly - Ellanco fimasının bir üretimidir. Veteriner ilaçları satan eczane ve ecza depolarında bulunur. Ticari şekli 25 ve 100 gr’lık ambalajlar halindedir. Güvercinlerde tüm CRD hastalıklarında kullanılabilir. Kullanılacak doz 10 güvercin için 1 gram ilaç 2 litre içme suyuna karıştırılarak verilebilir. İlaç tedavisi 2 gün sonra kesilmelidir. Ağır durumlarda tedavi 5 güne kadar uzatılabilir. ERİTROM TOZ Eritromycin etken maddeli bir antibiyotiktir. 1 gram ilaç 55 mg etken madde içerir. Ticari şekli 50 ve 225 gr’lık cam kavanoz halindedir. Vetaş ilaç firmasının bir üretimi olup veteriner ilaçları satan eczane ve ecza depolarında bulunur. Güvercinlerde tüm CRD hastalıklarında kullanılabilir. 1 litre içme suyuna 1 ölçek ilaç ( 2.5 gr ) karıştırılarak 5 gün süre ile kullanılır. kullanılır. MYCOPLASMOSİS ( MYCOPLASMA ) GENEL BİLGİLER “Kronik Nezle” olarak adlandırabileceğimiz bir hastalıktır. Hastalık genellikle diğer solunum yolları hastalıklarının ( Ornithosis ve Coryza ) bir devamı şeklinde kendini gösterir. Hastalığın etkeni mycoplasma denilen bakteri kökenli bir organizmadır. BELİRTİLERİ Hastalık belirti olarak diğer solunum yolları hastalıkları ile benzer bir görüntü sunduğu için ayırt edilmesi oldukça zordur. Boğaz, gırtlak ve burunda sümük benzeri bir balgam oluşur. Bu oluşum gaga üzerinde ya da kenarında gözlenebilir. Kuşun gagası açıldığında bu balgam, dil ve damak arasında, tel gibi şerit halinde uzanır. Burunun dış deliklerinde sümük şeklinde oluşum vardır. Burun akıntısı gözlenebilir. Aksırma vardır. Sinüslerdeki şişmeye bağlı olarak yüzde ve özelliklede alın bölgesinde şişlik görülebilir. Kuşun ateşinde yükselme saptanabilir. Özellikle geceleri hırıltılı soluma, hırıltılı ses çıkarma ve nefes alıp verme zorlukları gözlenebilir. Kuş nefes alırken burnu tıkalı olduğu için gagasını açma ihtiyacı hisseder. Solunum yetersizliğine bağlı olarak kandaki oksijen miktarı azalır ve kuşun derisinin rengi mavimsi bir görünüm kazanabilir. Kuşun karın ya da göğüs bölgesindeki tüyler aralanıp deri rengi kontrol edilebilir. Güvercinlerimizin uçuş performansını ve yumurta üretimini olumsuz etkiler. Bu hastalıktan ölüm olayı görünmez ancak bu hastalığın en önemli özelliği diğer bazı hastalıklarla birlikte seyretmesidir. Böyle olduğunda kuşumuz için ölümcül risk yaratır. BULAŞMA ŞEKLİ Bu mikroorganizma sadece canlı vücutlarda yaşayabilir. Kuşun vücudunun dışında yaşam süresi 15 – 20 dakika ile sınırlıdır. Bu nedenle fazla bulaşıcı bir hastalık değildir. Bulaşma daha çok direk temas yolu ile olmaktadır. Evcil olmayan diğer kuş türleri mikrobu taşıyıcıdırlar. Hastalığın yayılmasını sağlayan en önemli etkenler arasında, olumsuz hijyenik koşullar, salma içinde rutubetli ve havasız ortam başta gelmektedir. HASTALIĞIN TEŞHİSİ Kesin tanı hasta kuşun kan analizi ile olabilir. Kuşun salgıladığı balgamın tahlili ise hastalığın aşamaları ve seyri konusunda bir fikir vermektedir. TEDAVİ VE KULLANILABİLECEK İLAÇLAR Hastalığın tedavisinde antibiyotikler ve vitaminler kullanılmaktadır. Ancak genellikle başka hastalıklarla birlikte görüldüğü için ilaç seçimi buna göre değişebilir. Enrofloxacin, Oxytetracyline, Chlortetracyline ve Doxycyline, Tyolisin etken maddeli ilaçlar tercih edilmektedir. Vitamin olarak yukarıda bahsettiğimiz Bavitsol oral solüsyon verilmelidir. BAYTRİL % 2.5 ORAL SOLÜSYON : Bayer ilaç firmasının bir üretimidir. Kuvvetli bir anti – bakteriyeldir. Etken maddesi Enrofloxacin’dir. 1 cc ilaç 25 mg etken madde içerir. Aynı ilacın % 10 konsantrasyona sahip olanı da vardır. Ancak %2.5’luk olan güvercinler için daha uygundur. Hem de fiyat olarak daha ucuzdur. Veteriner ilaçları satan eczane ve ecza depolarında bulunur. Ticari şekli 25 ve 100 gr’lık ambalajlar halindedir. Kanatlı hayvanlarla birlikte güvercinlerde de kullanılabilir. Güvercinlerde kısa adı CRD olan kronik solunum yolları hastalıklarında ve Salmonella’da kullanılmaktadır. Kullanılacak doz, güvercin için, kuş başına 5 mg’dır. Bu dozu sağlayabilmek için, 2 litre suya 0.5 cc ilaç karıştırmak uygundur. Tedaviye 5 gün süre ile devam edilmelidir. Ticari şekli 20, 50, ve 100 ml’lik şişeler halindedir. Salmanızda yumurtlamak üzere olan kuşlarınız ya da bir aydan küçük yavrularınız varsa bu ilacı kullanmayınız. Yavrularda sakatlıklara neden olabilmektedir. GEOSOL TOZ Oxytetracyline etken maddeli bir ilaçtır. Vetaş ilaç firmasının bir üretimi olup, veteriner ilaçları satan eczane ve ecza depolarında bulunur. Ticari şekli 20 ve 100 gr’lık kavanozlar halindedir. Güvercinler için 2 litre içme suyuna yarım ölçek karıştırılarak kullanılabilir. İlaç 5 gün süre ile uygulanır. ECZANE Bu bölümde bildiğim ve duyduğum bütün güvercin ilaçlarını listelemeye çalıiacağım. Bu ilaçların çoğu daha önce kullanmadığım ilaçlar olduğundan, haklarında sadece bildiğim kadar bilgi vereceğim. Bu bilgiler ilaçları satan firmaların veya kutuların üzerindeki açıklamaların tercümesi şeklinde olacak. Bu arada daha önce kullandığım ilaçlar olursa özetlede olsa biraz daha geniş bilgi vermeye çalışırım. Bu liste sadece bir bilgi kaynağı olarak düşünülmüstür. Hangi ilacı kullanmanız gerektiğine bu listeden karar vermemenizi tavsiye ederim. Belli bir hastalık için kullandığınız ilacın sonuç vermemesi üzerine alternatif aradığınızda veya karşınıza çıkan bir ilacın ne olduğunu bulmak istediğiniz zaman yardımcı olacağını umuyorum. Bu listede göremediğiniz fakat bildiğiniz ilaçlar olursa listeye eklemek için göndermekte çekinmeyin. 1 + 1 TEDAVİSİ (Cure) Geniş kapsamlı bir antibiyotik olan Doxycycline ile beraber kuvvetli bir balgam eriticisi olan Broomhexine'in birlikte mevcut olduğu bu ilaç nefes yolları enfeksiyonları, Mycoplasmosis, boğaz balgamlaşmasını tedavi etmek için kullanılıyor. 5 gün süresiyle kullanılması lazım. ADENOCOLİ Yeşil kaygan ishal, sulu parça parça dışkı ve kilo kaybına karşı kullanılıyor. ALBON Coccidiosis, Paratifo, Kolera ve Coryza hastalıklarına karşı. Albon meşhur Sulfa ilaçlarından birisidir. Öteki Sulfa ilaçlarına göre avantajı kanda yüksek konsantrasyonda uzun süre kalmasıdır (12 saat civarında). Kuşlarınız günde iki defa içerlerse kanda yeteri kadar ilaç kalmaktadır. Öteki Sulfa ilaçları her 6 saatte bir içirilmek zorunda. Performansı veya temizliği düşünerek salmada su tutmayıp kuşlara sadece belli zamanlarda su veren yetiştiriciler için ideal bir ilaç. Her hangi bir Sulfa ilacını kullandığınızda salmanızdan bütün kalsiyum kaynaklarını kaldırmanız gerekiyor. Sıvı Albon: 2 litre suya 15 cc karıştırılarak 6 gün süresiyle. Toz Albon: 2 litre suya 4 cc karıştırılarak 6 gün süresiyle. AMOXİCİLLİN Paratifo ve E-Coli'ye karşı etkili bir ilaç. Bu nedenle yapılmamışsada çoğu kişi tarafından özellikle nefes yolu hastalıklarına karşı genel kapsamlı antibiyotik olarakda kullanılıyor. 500 mg kapsül halindeyse 2 litre suya 6 kapsülü boşaltarak içme suyuyla 5-7 gün süresiyle. Kutu 60 kapsülle geliyor. Eğer ilaç toz şeklindeyse 4 litre suya 5 cc karıştırılarak 5-7 gün süresiyle. Toz şeklindeki paket 50 mg ilaç taşıyor. Paketin fiyatı kapsüllere göre biraz daha yüksek olsada kullanılabilecek ilaç miktarı bunu daha ekonomik yapıyor. AMPROL (Bir başka adşda CORID) Sadece Coccidiosis için. Eğer kuşlarınızın hastalığının Coccidiosis olduğundan eminseniz. Amprol Amerikada bu hastalık için en fazla kullanılan ilaç. 2 litreye 15 cc karıştırılarak içme suyuyla 5-15 gün süresiyle hastalık belirtileri devam ettikçe. APRALAN Apralan çoğunlukla E-Coli enfeksiyonu için kullanılıyor. Duyduklarıma göre bayağı etkili bir ilaç. Bu ilacı Vetisulid tedavisini takip olarak kullanıp, bu iki ilacın arkasından Probios tipi bir probiyotik'le kuşların yararlı bakterilerini geri vermenizde fayda var. Bu tür ilaçları kullanmak her antibiyotik tedavisinden sonra kuşların hastalıklara açık kalmasını önlemek için faydalı. 5 cc Apralan'ı 3.8 litre içme suyuyla karıştırarak 8 gün süresiyle verebilirsiniz. AUREOMYCİN Konsantrasyonu Normal Aureomycin'den 2.5 kere daha fazla kuvvetli bir ilaç. 2 litre suya 15 cc karıştırarak içme suyuyla veriliyor. Yapan firma 3.8 litre suya 5 cc karıştırarak hastalıklardan korumak içinde kullanabiliyorsunuz diyor ama bence kuşların sağlığı için pek iyi bir fikir değil. Hasta olmayan kuşa ilaç vermeye her zaman karşı olmamın dışında, hele hele böyle kuvvetli bir antibiyotiği devamlı vermek vücut savunma sisteminin büyük derecede ortadan kalkmasına neden olabileceği gibi bazı hastalıkların bu ilaca karşı bağımsızlık kazanmasınada neden olabilir düşüncesindeyim. AUREOMYCİN Soğuk algınlıkları ve bir çok enfeksiyolara karşı kullanılan bir antibiyotik. İlacın tanıtımında bir çok enfeksiyon diyor ama bu enfeksiyon çeşitlerinin listesini vermiyor. 1 litre içme suyuna 5 cc toz karıştırılarak veriliyor. AUREOMYCİN/SULMET Bu iki ilacın kuvvetli kombinasyonu Coccidiosis ve çoğu iç enfeksiyonlar için etkili. 3.8 litre içme suyuna 5 cc karıştırılan tozla kuşlara 5-10 gün süresiyle verilir. Benim en güvendiğim ilaçlardan birisidir. NOT: bu tür Aureomycin ve içinde Sulfa maddesi olan bir ilaç kullandığınızda kuşlarınızın kalsiyum içeren maddelerden uzak durmasını sağlayınız. (Taş, toprak, ahtapot kemiği, kursak taşı etc.) BMD (Suda çözülebilen) Suda çözülebilen bir bacitracin. Kuşlarınıza uzun süre verebileceğiniz ender bir ilaç. İshale karşı bire bir. 3.8 litre içme suyuna 5 cc karıştırılarak en az 9 gün süreyle verilir. BAYCOX Özellikle postacıların kullandığı ve Coccidiosis için çoğu yetiştiricinin değişilmez bir seçeneği. Bütün kanatlı hayvanlara kullanılır. 4 cc ilacı 3.8 litre içme suyuna karıştırarak en fazla 2 gün süresiyle kuşlarınıza verin. 2 gün sonunda kuşların hala belirtileri devam ediyorsa ilaç kullanımına 7 gün ara verip tekrar kullanabilirsiniz. İlacın cildinize değmemesine özen gösteriniz. BAYTRİL Çoğu genel bakterisel ve nefes yolu problemlerini tedavi için kullanılır. İçme suyunda salmadaki bütün kuşların tedavisi yöntemi tercih edilir. 1 litre içme suyuna 2 cc ilaç karıştırılarak 10 gün süresiyle verilir. Bazen bu ilaçtan tedavi ettiği bilinen hastalıklara karşı verim alamama sorunu olabilir. Bu ilacın dünya çapında uzun süredir kullanılmasının yanına kuşçuların tavsiye edilen ölçülerden az veya çok kullanması ve çoğu zaman 10 gün süresinden önce kuşlardaki belirtiler ortadan kalkar kalkmaz ilacı kesmesi eklenince ilacın tedavi etmesi gereken bir çok bakteri bağımsızlık kazanmıştır. NOT: Baytril'i salmanızda yumurtlamak üzere olan kuşlar veya 21 günlükten küçük yavrular olduğunda kullanmayınız. Yavrularda sakatlıklara neden olduğu bilinmektedir. COCCİ-GEELmix Salmadaki bütün kuşların pamuk ve Coccidiosis'e karşı tedavisinde kullanılır. İlaçla beraber gelen ölçü kaşığıyla 1 kaşık ilaç 1 litre suya karıştırılarak 3-6 gün verilir DACOXİNE 4-1 Coccidiosis, Pamuk, E-Coli ve Paratifo hastalıklarına karşı bir ilaç karışımıdır. Sadece bu hastalıkların çoğunun kuşlarda aynı anda mevcut bulunması halinde kullanılır. Her kuşa her gün bir hap 7 gün süresiyle. Toz halindeyse 1 cc 1 litre suya karıştırılarak 7 gün süresiyle. DİVET TABLETİ Sulfadiazynum Trimethopriumum içeren çok güçlü bir ilaçdır ve kuşların bireysel olarak Paratifo ile E.coli'ye karşı tedavisi için kullanılır. Kuş başına 1/4 yada 1/2 tablet (büyüklüğüne göre) 5-7 gün süresiyle verilir. DOXİN Genel solunum yolu problemleri için kullanılan bir antibiyotik. 2 litre içme suyuna 15 cc karıştırılarak 3-5 gün süresiyle kullanılır. DOXİN PLUS Doxin'in Spiramycine (Suanovil)'le beraber gelen genel kapsamlı antibiyotik. Doxin'in kullanım nedenlerinin yanında Ornithosis ve göz yaşarması tedavisindede kullanılır. 1 litre içme suyuna 6 cc karıştırılarak 3-6 gün süresiyle verilir. DOXYCYCLİNE Doxin Plus ile aynı amaçla kullanılır. Postacılar yarışlardan sonra kuşların sitresini almak için tercih ederler. Bazı kuşçularda Orrithosis, Mycoplasmosis ve solunum yolu enfeksiyonlarını engellemek için kullanırlar fakat bu işlemin kuşlara yararı ve zararı tartışılabilir. 3.8 litre içme suyuna 5 cc karıştırılarak 5 gün süresiyle verilir. Hastalık engellemek için kullanıldığında aynı ölçüde her 2-3 haftada 1-2 gün kuşlara verilir. DURAMYCİN 324 Solunum yolları enfeksiyonlarının tedavisinde kullanılan bir antibiyotik. Genelde bu nedenle kullanılan antibiyotiklerle değiştirilerek ilaçların vücuttaki etkisinin azalmasını engellemek için kullanılır. 3.8 litre suya 5 cc karıştırılarak 5-15 (belirtiler devam ettiği süreye göre) gün süresiyle verilir. ENROXİL Bu ilaç Baytril'e alternatif olarak kullanılabilir. Kullanılışı hem tablet hemde toz halinde geldiğinden Baytril'e göre daha kolay ve yavrulara karşı o kadar ağır bir ilaç değil. Paratifo, E-Coli, Orrithosis ve solunum yolu hastalıklarına karşı etkilidir. Tablet: 1/3 veya 1/2 tablet (kuşun büyüklüğüne göre) günde iki kere 7-10 gün süresiyle. Toz: 3.8 litre içme suyuna 5 cc karıştırarak 7-10 gün süresiyle. ERY-MYCİN (Gallimycin) Tylan'dan daha kuvvetli bir geniş kapsamlı antibiyotik. Tylan'la aynı kullanım alanı var. 5 cc 3.8 litre içme suyuyla karıştırılarak 7-10 gün süresiyle verilir. EUROPEAN (Avrupalı) 4/1 Coccidiosis, E-Coli, Paratifo ve Adenocoll sindromuna karşı. Çok güçlü bir ilaç. Öteki ilaçlar fayda etmediği zaman kullanınız. 5 cc 3.8 litre içme suyuyla karıştırılarak 7-12 gün süresiyle verilir. L/S 50 Bazı kuşçular bu iki ilaç karışımı antibiyotiğin solunum yolu hastalıklarına karşı en iyi ilaç olduğunu savunuyorlar. 1 litreye 1 cc karıştırılarak 7-10 gün süresiyle içme suyuyla veriliyor. NFZ GÖZ TOZU Göz enfeksiyonları, gagalanıp kelleşen yavrular ve küçük yaralanmalar için bire bir. Doğrudan yaranın üzerine dökülüyor. NEOMİX 325 İshali durdurmak için suyla verilen bir antibiyotik. 3.8 litre suya 5 cc karıştırarak 5 gün veriliyor. NORFLOXACYN Paratifo ve E-Coli enfeksiyonları için. 3.8 litre suya 5 cc. karıştırarak 7-10 gün arası veriliyor. OXYTET SOLUABLE (çözülebilir veya eritilebilir) Çoğu güvercin kitaplarında bahsedilen eski bir ilaç. Ağır Ornithosis hastalıklarına karşı kullanılan toz halinde bir antibiyotik. 2 litre içme suyuna 5 cc karıştırılarak 3-5 gün süresiyle veriliyor. ROLFLAXİN Solunum yolunun bakterisel enfeksiyonlarına karşı güçlü bir ilaç. Mikroplasma, Paratifo ve E-Coli bunlardan bir kaçı. 2 litre içme suyuna 5 cc karıştırılarak 5 gün süresiyle verilir. SALMOCOXY Sulfadimidyn, Trimetoprim ve A vitamini taşıyan bu ilaç E-Coli, Paratifo, Coccidiosis ve sindirim yolu bakterisel enfeksiyonları gibi bir çok hastalığa karşı etkili. 2 litre suya 5 cc karıştırılarak 5 gün süresiyle verilir. SORE EYE OİNTMENT (Merhemi) Bir çok enfeksiyonu hızla iyileştiren bir antibiyotik merhem. Kesik, çizik, yara hatta göz çevresindeki Frengi yaraları için bire bir. Göz yaraları, yaşlanması, tek göz soğuğu ve göz enfeksiyonları içinde kullanılıyor. Bunların dışında gagalanmadan kafa yaraları oluşan dişi ve yavru kuşların tedavisindede yardımcı olur. SPECTAM-50 (Spectinomycin) Solunum yolları enfeksiyonlarına karşı kullanılan bu ilacın çoğu güvercin kitaplarında tavsiye edildiği görülür. 3.8 litre suya 5 cc karıştırılarak 6 gün süresiyle kullanılır. SPİRADAC (Suanovil) Eskiden kullanılan Sunavol ilacının formülünü takip ederek yapılmıştır. Orrithosis'e karşı piyasadaki en etkili ilaçtır. 3.8 litre suya 5 cc karıştırılarak 7 gün süresiyle verilir. SUFANETHAZİNE (Sulmet) Veterinerler tarafından Kolera, Coccidiosis, Paratifo, ekşi kursak, böbrek enfeksiyonları ve bazı soğuk algınlıklarına karşı kullanılır. Yine bir Sulfa ilacı olması nedeniyle kullanırken kuşların kalsiyum kaynaklarından uzak tutulması gerekiyor. 2 litre suya 5 cc karıştırarak 3-5 gün süresiyle kullanabilirsiniz. SULFAMETHOXAZOLE veya TRİMETHOPRİM (Aynı ilaç) Çoğu kuşçunun pembe ilaç olarak bildiği bu ilaç Coccidiosis, Paratifo, ekşi kursak, E-Coli ve bazı soğuk algınlıklarına karşı etkilidir. Kalsiyum kaynaklarından kuşları ilacın kullanım süresi içinde uzak tutmak gerekiyor. 2 litre suya 45 cc karıştırılarak 6 gün süresiyle verilir. TERRAMYCİN (Teramisin) Soğuk algınlıklarını ve buna bezer belirtileri (nezle, aksırma etc.) tedavi için kullanılan geniş kapsamlı antibiyotiktir. Kuşçular bu ilacı bir çok hastalık için kullansalarda tedavi etkisi bu alanda kısıtlıdır. 2 litre suya 5 cc karıştırılarak 3-5 gün süresiyle kullanılır. TRİMETHOPRİM / SULFA E-Coli, Paratifo ve Coccidiosis'e karşı kullanılan geniş kapsamlı bir antibiyotiktir. Bu hastalıklara kullanılan ilaçların işe yaramadığı zamanlarda baş vurulacak bir ilaçtır. 3.8 litre suya 5 cc karıştırılarak 5-7 gün süresiyle kullanılır. TYLAN Pür Tylosin Tartrate. Bazen beyaz Tylan olarakta bilinir. Özellikle nefes yollarında ve bağırsaklardaki bakterisel enfeksiyonlara kullanılır. 2 litre suya 5 cc karıştırılarak 5 gün süresiyle verilir. TYLOSİNE Bu ilaç Tylan'ın çözülmüş şeklidir. Aynı nedenle kullanılır. 3.8 litre suya 5 cc karıştırılarak 5 gün süresiyle verilir. VETİSULİD Güçlü bir Sulfa ilacı (kullanım süresi boyunca kalsiyum kaynaklarını kuşlardan uzak tutmayı unutmayın). E-Coli için kullanılıyor. Bazı kuşçuların Coccidiosis ve Paratifo'ya karşıda kullandıklarını duydum. 3.8 litre suya 5 cc karıştırılarak 5 gün süresiyle kullanılıyor. VET RX Boğaz hastalıklarına ve soğuk algınlıklarına karşı etkili bir ilaç. 4 litre suya 30 cc karıştırılarak belirtiler gidene kadar veriliyor. Hazırlayan: Uğur Kurt GÜRSU İTHAL İLAÇLARIN KULLANIM ŞEKLİ..! SALMOMIX: Poşetin tamamı 2 litre suya karıştırılrır.Koruma amaçlı 4 ayda 1 gün verilir.Tedavi amaçlı 6 gün üst üste verilir.B u mikrobu daha kısa sürede tedavi edebilecek başka ilaç yoktur bu yüzden süre konusunda ihmalde bulunmayın. Tek kuşa yarım çay kaşığı verilir COMBIMIX: Poşetin tamamı 2 litre suya karıştırılrır.Koruma amaçlı haftada 1 gün verilir.Tedavi amaçlı 3 gün üst üste verilir. Tek kuşa yarım çay kaşığı verilir. COCCIMIX: Poşetin tamamı 2 litre suya karıştırılrır.Koruma amaçlı 15 günde 1- 2 gün vereilir.Tedavi amaçlı 5 gün üst üste verilir.Ana ve Babalar yavruya sütü kesip tane kusmaya başlayınca özellikle sulu dışkı yapanlara Ağızdan şırınga ile verilir. Tek kuşa yarım çay kaşığı verilir ORNIMIX: Poşetin tamamı 2 litre suya karıştırılrır.Koruma amaçlı herhangi bir belirti olduğunda 1.gün.Tedavi amaçlı 2-4 gün üst üste . Tek kuşa yarım çay kaşığı verilir. FERTIMIX: Poşetin tamamı 2 litre suya karıştırılrır.Üreme öncesi 1 hafta boyunca hergün sonraki hafta gün aşırı verilir.Salmada erkek dişi ayrılmıyorsa sürekli yavru alınıyorsa haftada bir verilir. Tek kuşa yarım çay kaşığı verilir. TRIKOMIX: Poşetin tamamı 2 litre suya karıştırılrır.Koruma amaçlı 21 günde 2 gün .Tedavi amaçlı 4 gün üst üste verilir.Yeme düşen yavrulara mutlaka koruma amaçlı şırınga ile ağızdan verilmelidir. Tek kuşa yarım çay kaşığı verilir. COLIMIX: Poşetin tamamı 2 litre suya karıştırılrır.Koruma amaçlı haftada 1 gün verilir.Tedavi amaçlı 5 gün üst üste verilir.Süreklilik çok önemlidir.Sulukta 8 saatden fazla bekletmeyin.Yanlız hasta kuşlara verin. Tek kuşa yarım çay kaşığı verilir. VITAMIX: Poşetin tamamı 3 litre suya karıştırılrır.Yavrulara arada bir vermeniz sağlıklı gelişmeleri için çok faydalı olaçaktır. Tek kuşa yarım çay kaşığı verilir. LEVAMIX: Poşetin tamamı 2 litre suya karıştırılrır.4 ayda bir kez verilir .Tek dozda çok etkilidir ancak 15 gün sonra bir doz daha verilerek kıl kurtların kalan yumurtalarını da dökebilirsiniz. POWERMIX: Poşetin tamamı 2 litre suya karıştırılrır.Yavrular 15 günlükken 1 defa ve yeme düşerken 1 defa olmak üzere 2 kez verilir.1 poşet 20 yavruluktur.En ideali poşeti 2 su bardağı suda eritip şırınga ile doğrudan ağızdan verilir. Tek kuşa yarım çay kaşığı verilir. ELOKTROMIX: Poşetin tamamı 2 litre suya karıştırılrır.Doğaldır sulukda uzun süre bekleyebilir,bozulma yapmaz.Sık kullanılabilir enrji vrediğinden dolayı özellikle soğuk havalarda verilmelidir. Tek kuşa yarım çay kaşığı verilir. BİOMIX: Poşetin tamamı 3 litre taze içme suyuna karıştırılır.Sağlıklı gelişimleri için çok faydalıdır.Tek kuşa yarım çay kaşığı verilir. Halit ŞENTÜRK Sağlık Memuru